Γράφει η Νότα Κούρου στην "Σύντομη Επισκόπηση της Ιστορίας της Αρχαίας Τήνου" (Τήνος Ιστορία και Πολιτισμός, τόμος Α'): "Η Νεολιθική περίοδος (5000-3000 π.Χ. είναι προς το παρόν αμάρτυρη στην Τήνο, αν και στις Κυκλάδες, γενικά παρακολουθείται ικανοποιητικά... η απουσία νεολιθικών ευρημάτων στην Τήνο, δεν μπορεί παρά να είναι τυχαία... Το ίδιο άγνωστη παραμένει και η Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, ή Πρωτο-Κυκλαδική Εποχή (3000-2300 π.Χ.)". Η κυρία Κούρου αναφέρει το Βρέκαστρο, και μεταφέρει σχόλια του Χάρη Κουτελάκη για "αφθονία φολίδων οψιδιανού στον λόφο Καστρί μετά τα Υστέρνια και στην Καστέλα, πάνω από τα Κελιά". Στην Καστέλα, δεν έχω δει οψιδιανούς, και δεν έχω πάει στο Καστρί.
Φίλος της Οφιούσσας, ωστόσο, μάζεψε και φωτογράφησε πληθώρα οψιδιανών, τους οποίους έχει ήδη παραδώσει στην αρμόδια υπηρεσία (το τονίζω για να μην με ψάχνετε). Μερικοί από αυτούς πρέπει να είναι άψογοι, κατά δήλωσή του, και αν κρίνω από την φωτογραφία. Δεν μου ανέφερε την θέση, για να μην το πω, και στείλω εκεί περίεργους και "περίεργους".
Υπάρχουν και άλλα ανεξερεύνητα ίχνη της αρχαίας, αν όχι προϊστορικής, Τήνου που μου έχει δώσει να αναρτήσω ο πατήρ Αντώνης Φ., και χωρίς καμία καλή δικαιολογία, καθυστερώ (αλλά θα το κάνω...)
Όμως, ο οψιανός άρχισε να χρησιμοποιείται πιο παλιά, από τη Μέση Παλαιολιθική.
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπάρχει ειδική μέθοδος χρονολόγησης(μέθοδος ενυδάτωσης) για τον οψιανό. Μόνο έτσι μπορείς να μάθεις αν οι φολίδες είναι παλαιολιθικές, νεολιθικές ή... από τα '70ies.
70ies? χλωμό. Παλαιολιθικές? χλωμό. Μάλλον 3000-4000 πΧ αν κρίνω από μελέτη σε εξέλιξη σε παρεμφερή τοποθεσία όχι και τόσο μακρυά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυρήματα υπάρχουν σίγουρα. Μην ξεχνάμε οτι η εποίκιση των Κυκλάδων την Νεολιθική εποχή έγινε περνώντας από νησί σε νησί. Σύμφωνα με θεωρίες αρχαιολόγων οι πρώτοι κάτοικοι των Κυκλάδων πέρασαν από την Εύβοια στην Άνδρο και από εκεί στην Τήνο. Στη συνέχεια προχώρησαν προς Σύρο και Μύκονο και από εκεί προς Νάξο και Πάρο. Παράλληλα, υπήρχε και δεύτερος δρόμος εποίκισης από Αττική προς Kέα, Κύθνο, Σέριφο, Σίφνο, Πάρο, Μύλο κλπ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔυστυχώς στο νησί μας εκτός απ΄την αρχαιολόγο κα Όλγα Φιλανιώτου που πραγματοποίησε επιφανειακή έρευνα στο Βρυόκαστρο κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει ασχοληθεί συστηματικά με την προϊστορία της Τήνου.
Όταν λέω 70ies αστειεύομαι βέβαια!!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο μόνο που ήθελα να πω είναι ότι δεν μπορείς να ξέρεις με βεβαιότητα αν δεν γίνει η "νεκροψία" δηλαδή η χρονολόγηση. Αν βρω μια πέτρα στο χωράφι μου μπορώ να τη βαφτίσω ό,τι θέλω αλλά δε σημαίνει ότι είναι και έτσι. Καλά, αν επιμένεις, νεολιθική. Μπορεί να είσαι αρχαιολόγος.
Ανώνυμε έχεις εν μέρη δίκιο αν το δεις στεγνά τεχνοκρατικά το θέμα. Απλά θα ήθελα να σου μεταφέρω την εμπειρία μου. Οι αρχαιολόγοι από το σχήμα και το τρόπο που είναι δουλεμένη η λεπίδα μπορούν να προσδιορίσουν όχι μόνο την εποχή κατασκευής αλλά και εαν προέρχεται από τον ένα ή τον άλλο δρόμο εποίκισης που ανέφερα στο προηγούμενο σχόλιο. Υπάρχει σήμερα πολύ μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία σε αυτόν τον τομέα από ανθρώπους που ασχολούνται συστηματικά με την προιστορία της περιοχής μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήκανείς από εμάς (εγώ τουλάχιστον) δεν μπορεί να πει κάτι χωρίς να είναι ειδικός ή να ξέρει. Ειδικά για πέτρες σε χωράφια.
ΑπάντησηΔιαγραφήγια πήλινα σε χωρφάφια, με €300 το κομμάτι, ο Δημόκριτος σου λέει (θερμοφωταύγεια λέγεται η μέθοδος, ψάξτην). Με αγνωστο σε μένα αντίτιμο, σου χρονολογεί εικόνες (η Κιουρά έχει χρονολογηθεί, η Μεγαλόχαρη δεν ξέρω).
Ο οψιανός ή οψιδιανός είναι ειδική "πέτρα". Οποιοσδήποτε απόφοιτος λυκείου έχει αφιερώσει 10 λεπτά στο θέμα, ξέρει αν είναι οψιδιανός ή δεν είναι. Ή αν είναι δουλεμένος σε λεπίδα ή κάτι άλλο.
Δεν υπάρχει ντόπιος οψιδιανός, οι περισσότεροι είναι από την Μήλο, αν πας στην Φυλακωπή θα δεις εκατοντάδες στα πόδια σου (πήγα είδα, δεν είδα κανένα τόσο "τέλειο" όσο το κάτω αριστερά της φωτό).
Οι οψιδιανοί δεν είναι σπάνιοι, μέχρι και σε ένα δασάκι πίσω από την αυλή του σχολείου μου μας είχε δείξει ο δάσκαλος. Και πάντα θεωρούνται σαν δείγμα προϊστορικής δραστηριότητας.
Αν θες να κάνεις τον έξυπνο, μπορείς να ανφισβητήσεις πως βρέθηκαν οψιδιανοί κάπου. Αν δηλαδή πήγα στην Μήλο και γύρισα με μια φούχτα, για να πω "να προϊστορία στην Τήνο". Αυτή είναι η μέθοδος της Οσίας Πελαγίας και του Γαβριήλ, ας πούμε.
Αν βρεις οψιδιανούς στο χωράφι σου, και, αν έχεις αμφιβολία, ρωτήσεις και σου πουν, "ναι είναι οψιδιανοί", το χωράφι σου εχει προϊστορικά ίχνη. Το να τα έβαλε εκεί ο μπάρμπα Φραγκιάς για να σε μπερδέψει, το θεωρώ απίθανο.
Το αν θα γίνει χρονολόγηση ή όχι στους συγκεκριμένους, δεν το γνωρίζω, δεν είμαι η "αρμόδια υπηρεσία".
Υπάρχουν, στο υπόγειο του μουσείου της Τήνου, ψευδόστομοι αμφορείς. Τους είχα δει πριν από πολλά χρόνια, από το ανοιχτο παράθυρο (με τις σιδεριές). Ούτε αυτοί έχουν χρονολογηθεί. Οι ψευδόστομοι αμφορείς είναι Μυκηναϊκής εποχής, ή Γεωμετρικής. Οι ψευδόστομοι δεν είναι του 3000 πΧ είναι του 900 πΧ-2000 πΧ, χοντρικά. Δεν χρειάζεται να τους χρονολογήσω για να ξέρω ότι είναι ψευδόστομοι, ή παλιοί (και αν τους έβλεπα από κοντά θα σου έλεγα αν είναι Γεωμετρικοί ή Μυκηναϊκοί)
Δεν χρειάζεται να είμαι αρχαιολόγος για να σου πω ότι κτίρια με πελεκητές μεγάλες πέτρες όπως στην Άβδο, είναι προρωμαϊκά, ή ερειπωμένα εκκλησάκια με ίχνη τοιχογραφίας σε κόγχη που βλέπει ανατολικά είναι προσχισματικά, ή μάρμαρα με σκαλισμένα βενετσιάνικα οικόσημα είναι ...βενετσιάνικα.
Όσο για τους οψιδιανούς της εικόνας, αν μάθω, που δεν θα μάθω (εγώ τουλάχιστον), θα στο πω.
Αν μπορώ να προσθέσω στην κουβέντα, "Μέση Παλαιολιθική" στην Τήνο θα ήταν απίθανο, γιατί δεν υπάρχουν ενδείξεις για ανθρώπινη παρουσία πριν το 25.000 πΧ στις Κυκλάδες.
ΑπάντησηΔιαγραφή