Υάκινθοι στο δώμα

Όλη η ενδοχώρα, κυρίως στην βόρεια Τήνο, είναι γεμάτη «κατ’κιές» και ξεχασμένους οικισμούς. Πείτε τα αγροικίες, πείτε τα οικισμούς που εγκαταλείφτηκαν, όλα έχουν ένα κύριο δωμάτιο με τζάκι, «θυρίδες» φτιαγμένες στον τοίχο για αποθήκευση μικροαντικειμένων, παράπλευρους βοηθητικούς χώρους είτε για ζώα, ή άχυρα, και όσα είναι κοντά σε αμπέλι έχουν «πατήρι» και ρακιζιό.


Άλλα είναι σε απόσταση το ένα από το άλλο, άλλα είναι κοντά, μαζί. Τα περισσότερα είναι κοντά σε κάποια πηγή, αν και οι σύγχρονοι άνθρωποι θα δυσκολευτούν να φανταστούν επιβίωση κάτω από τις συνθήκες που περιγράφει ο χώρος. Μερικά έχουν και εκκλησάκι που είναι το μόνο κτίσμα που έχει συντηρηθεί.


Εικάζω ότι στον μεσαίωνα, πολλοί χάθηκαν, άλλοι ήρθαν και έτσι το νησί είναι καλλιεργημένο στα πιο απίθανα μέρη, και έχει οικισμούς περίπου όπου έχει κάποιο επιφανειακό νερό και κάποια στοιχειώδη προστασία από τον αέρα (αν αυτό είναι δυνατόν στην Τήνο).


Τα «δώματα» σε αυτά τα σπιτάκια είναι σχεδόν πάντα φτιαγμένα με «στεγάδια», πλάκες σχιστόλιθου, ταιριασμένες όσο γίνεται, και σκεπασμένες με χώμα. Σε αυτά τα δώματα με το ξεπλυμένο χώμα, κάπως ευδοκιμεί ο βολβός muscari comosum, μικρός υάκινθος, που το κρεμμύδι του θεωρείται «μεζές». Προσωπικά, δεν έχω δοκιμάσει, προτιμώντας να μαζεύω τα σποράκια του (τον Μάϊο-Ιούνιο), μικρά και μαύρα, περίπου 1 χιλιοστό σε διάμετρο. Σε λίγη τύρφη ή χώμα, ανοίγουν τον χειμώνα, σε 2-3 χρόνια έχουν κάνει κρεμμύδι, και σε 4 ανθίζουν.