Περί «στηρίξεων» και «ανακάμψεων»

Δεν θέλω να χαλάσω κανενός το κέφι, αλλά νομίζω ότι είμαστε σαν τα μυρμήγκια μέσα σε ένα δάσος, και ούτε τα δέντρα βλέπουμε, ούτε το δάσος. Δεν πιστεύω ότι έχουμε δει τίποτα από μέτρα. Αρχίσαμε να βλέπουμε τα εύκολα και προφανή, κοινώς την μύτη του παγόβουνου, όσον αφορά τα μέτρα καθ’ εαυτά. Και το παγόβουνο είναι οι παρενέργειες του να προσπαθείς να ξεχρεώσεις σε καιρό ύφεσης. Σχεδόν αδύνατο…


Και δεν είναι καν αυτό το πρόβλημα. Δηλαδή, η Ελλάδα η ίδια είναι η μύτη του παγόβουνου. Γιατί αν εμείς είμαστε εύκολοι στο να μας βρίζουν οι Γερμανοί και να μας κοροϊδεύουν οι Άγγλοι, δεν είναι μόνο η Ελλάδα το πρόβλημα στην Ευρώπη, και επομένως δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει πραγματική εκταμίευση για μας, απλά, γιατί έχουν και άλλοι αντίστοιχο πρόβλημα, και δεν είναι μόνο ο Νότος και η Ιρλανδία, αλλά και η Αγγλία δεν είναι σόϊ. Αυτό δεν κάνει το πρόβλημά μας πιο εύκολο ή εύπεπτο, απλά κάνει θεωρητική την όλη κουβέντα για «στήριξη».


Κοινώς πιστεύω ότι η φημολογούμενη «ανάκαμψη», και στις διεθνείς αγορές, δεν είναι τίποτα άλλο από το αποτέλεσμα της τρομερής ρευστότητας που έχει «τυπωθεί» από το φθινόπωρο του 2008, και ψυχανεμίζομαι ότι η παγκόσμια «ύφεση» είναι μπροστά μας μάλλον, παρά πίσω μας.

Και όποτε σκέφτομαι τέτοια απαισιόδοξα, η πρώτη μου αντίδραση είναι να πανικοβληθώ που, στην Ελλάδα, έχουμε καταστρέψει τον ντόπιο παραγωγικό ιστό – βλέπω, ας πούμε, την Τήνο: Πριν 50 χρόνια τάϊζε τον διπλό και τριπλό κόσμο από ότι σήμερα, με ντόπια παραγωγή, ενώ σήμερα τα μπρόκολα έρχονται από την Ισπανία, και οι ντομάτες και τα κοτόπουλα από την …Σύρο. Όχι ακριβώς «αυτάρκεια»…

Η δεύτερή μου αντίδραση είναι ότι, ιστορικά, τέτοιες καταστάσεις συνεπάγονται «αστάθειες», «κρίσεις», ή το κοινωνικό αντίστοιχο της διαίρεσης με το μηδέν, που είναι και αυτό από δυσάρεστο έως καταστροφικό.


Αν ήξερα να κάνω ηλεκτρονικό δημοψήφισμα, θα ρωτούσα «τι πιθανότητα δίνετε στους Γερμανούς να ρίξουν το βιοτικό τους επίπεδο για να σώσουν την Ελλάδα; …Την υπόλοιπη Ευρώπη;»