Πρόχειρος οδηγός

Ο/Η Ανώνυμος είπε...

Και μία μικρή δική μου συμβουλή με τα μάτια της επισκέπτριας προς την ανώνυμη 9:32 που προσπαθώ να ακολουθώ όταν δεν έχει καύσωνα. Περπάτησέ την. Ένα δίωρο την ημέρα πεζοπορία ή βόλτα είναι αποκαλυπτικό. Οι άνθρωποι σου πιάνουν μόνοι τους συζήτηση να σου πουν ιστορίες με μια περηφάνια για τον τόπο τους. Πολιτισμός. Είναι τελικά η Τήνος το νησί ενός πολιτισμένου κόσμου.

7 Ιουλίου 2009 11:08 μμ

Που θα έστελνα ανώνυμη επισκέπτρια που έρχεται με αυτοκίνητο στην Τήνο; Δύσκολο… αλλά να που και άλλοι θέλουν να βοηθήσουν...

Αγαπητή ανώνυμη:

Η Τήνος είναι ένα περίεργο νησί με διχασμένη προσωπικότητα. Πρώτα από όλα υπάρχει η επικάλυψη του νεοελληνισμού, ό,τι κόλλησε από τα πρότυπα της τηλεόρασης και του Νίτρο. Από το τελευταίο, δόξα τω θεώ, ελάχιστα πράγματα. Ωστόσο, ορισμένες περιοχές έχουν την μεσαία εκδοχή των beautiful people, ιδίως τα Σ/Κ του καλοκαιριού. Λίγο ο Τριαντάρος Μπερδεμιάδος, ΒΑ και Α της Χώρας.

Η Καρδιανή έχει επίσης ορισμένους “in” αλλά είναι τόσο μαγευτικό το χωριό που συγχωρεί τα πάντα. Αν έπρεπε να πω πιο είναι το ωραιότερο χωριό θα έλεγα «η Καρδιανή».

Κάτω από το νεοπλουτίστικο στρώμα, υπάρχει το ελληνορθόδοξο. Αυτό καλλιεργήθηκε μετά το 1824, με την «εύρεση» της θαυματουργής εικόνας. Να πας να δεις την εικόνα, κάτω από τα διαμάντια, άκουσα γράφει “A.M.” δηλαδή Ave Maria. Η προηγούμενη θαυματουργή εικόνα είναι στο Βρυσί.

Κάτω από το ελληνορθόδοξο υπάρχει το καθολικό το πιο πρόσφατο σε γαλλική παραλλαγή, το παλιότερο σε βενετσιάνικη. Η Τήνος ήταν η τελευταία κτήση, ή έδαφος (ανάλογα τι προκατάληψη έχεις) της Γαληνότατης στο Αιγαίο.

Κάτω από το Βενετσιάνικο υπάρχει, αλλά δεν φαίνεται, το Βυζαντινό ή Ρωμαϊκό, θα έλεγα εγώ, κάτω από αυτό το Ελληνιστικό, και μετά πάει μακριά η βαλίτσα, δεν υπάρχουν πολλά αρχαία ευρήματα, αλλά υπάρχουν.

Να ανέβεις στο Ξώμπουργο, το Κάστρο. Έπεσε στους Τούρκους το 1715, αλλά υπήρξε «κάστρο» σε αρχαίους χρόνους και έχει και ανασκαφές του 4ου αιώνα στους πρόποδες. Από το Ξώμπουργο βλέπεις την Σύρο, την Σέριφο, την Σίφνο, την Ρήνεια, την Δήλο, την Μύκονο, την Ικαρία, την Χίο και, αν είσαι τυχερή, την Σκύρο. Αν είσαι πρωινή, να είσαι εκεί πριν την ανατολή, αν είσαι νυκτερινή, με νέα σελήνη στις 21 Ιουλίου, θα έχεις αστροφεγγιές αξέχαστες.

Από το Κάστρο, θα δεις ότι η Τήνος έχει διακριτές περιοχές. Την Χώρα, που είναι περίπτωση από μόνη της, τα Πάνω Μέρη (Φαλατάδος Στενή), που είναι γοητευτικά με θαυμάσιους ανθρώπους και αυθεντικό φαγητό, τα Κάτω Μέρη, 100% καθολικά, λίγο παραμελημένα αλλά ενδιαφέροντα. Στα Κάτω Μέρη, να πας στα Λουτρά, στο μουσείο που κάποτε ήταν η σχολή των Ουρσουλινών. Επίσης, στην Βωλάξ και το Αγάπι. Το πρώτο έχει γίνει λίγο της μόδας αλλά έχει βελανιδιές μέσα σε γρανιτικά βράχια. Το δεύτερο είναι (όπως τα περισσότερα) μεσαιωνικό χωριό. Το Σκλαβοχωριό είναι επίσης 100% αυθεντικό, και είναι το μόνο ορθόδοξο χωριό στα καθολικά μέρη.

Τα Κάτω Μέρη τελειώνουν στα 4 χωριά, ένα από αυτά είναι το Κάτω Κλείσμα, το όνομα του οποίου είναι από τον μεσαιωνικό φεουδαρχικό όρο για περιφραγμένο περιβόλι. Έχει και την παλιότερη σύγχρονη εκκλησία που ανακαινίσθηκε το 1760. Από την Αετοφωλιά θα πας στα Πλατειά και τα Έξω Μέρη, και θα περάσεις από τα μέρη στα οποία συχνάζουν γεράκια, φίδια και βατραχάκια. Ο χάρτης έχει αυτήν την διαδρομή «πράσινη» αλλά κάτι φωστήρες την χαρακτήρισαν, μια νύχτα πονηρή, «βιομηχανική ζώνη».

Να πας οπωσδήποτε στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στον Πύργο. Είναι τόσο καλοφτιαγμένο που αναιρεί τόνους κιτς από όλη την Ελλάδα. Ο Πύργος είχε κάποτε αυθεντικό γαλακτομπούρεκο, τώρα, το 2009, δεν ξέρω τι κάνουν. Ο Πάνορμος είναι συμπαθής. Αν οι κάτοικοι των Κάτω Μερών είναι οι παλιότεροι αυτόχθονες, οι κάτοικοι του Έξω Μερών είναι οι πιο πρόσφατοι και γενικά συμπαθείς.

Η Τήνος υπήρξε σε όλον το μεσαίωνα τόπος μετοίκησης ή καταφύγιο προσφύγων, και έτσι έχουμε κάθε καρυδιάς καρύδι. Η Τηνιακή προφορά, λένε, είναι από την Χαλκιδική του 10ου ή 11ου αιώνα, αλλά μπορεί να κάνω και λάθος.

Αν κάνεις μπάνιο, ιδίως αν είσαι λίγο …ιδιότροπη, να πας σε παραλίες που δεν έχουν κτίσματα, καλού κακού. Αν αντέχεις περιπέτεια και περπάτημα και αντέχεις στην δίψα και τις κακουχίες, να πας στον Πλατύ Γιαλό, ίσια κάτω από το εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα, κάπου ανάμεσα Αετοφωλιά και Πάνορμο, στην Βόρεια Τήνο. Το μόνο μέρος που δεν θα βρεις ψυχή (αλλά αστειεύομαι, μην το αποτολμήσεις μόνη σου. Βέβαια, αν πας λίγο δυτικά, προς την Καμένη Σπηλιά θα είσαι σε falco eleonorae territory… κι αν κάνεις google αυτές τις λέξεις θα δεις άλλες ιστορίες, δικές μου και του παπα Αντώνη!). Όλες οι παραλίες της Βόρειας Τήνου, με βοριά, βγάζουν, καμιά φορά, τα σχετικά σκουπίδια. Στην Νότια Τήνο δεν έχει αυτό το πρόβλημα αλλά, όπου έχει δρόμο, έχει κτίσματα και κόσμο…



Πριν φύγεις από το νησί, να ξανανέβεις στο Ξώμπουργο.

Η πρώτη φωτό είναι το Ξώμπουργο και ο Τριπόταμος (από τον Μουντάδο), κάποιο απόγευμα, και η δεύτερη, η Στενή, ο Φαλατάδος το Ξώμπουργο, και, στο βάθος, η Γυάρος, από τον Προφήτη Ηλία στον Τσικνιά, κάποιο βράδυ. Ο Πλατύ Γιαλός είναι η παραλία στην φωτό της 5ης Ιουλίου (πάνω από ...την Αμερικανική σημαία).

Πω πω, βγήκε σεντόνι… Μήπως να γράψω έναν οδηγό της Τήνου;… Θα έβαζα τον κ. Mazower να κάνει την ιστορική επισκόπηση…