Η πρωτογενής παραγωγή

Ο νεοπλουτισμός, που σε όλους μας αρέσει, είναι καινούργιο φαινόμενο στο νησί. Από το 1999-2000. Μόλις 10 χρόνια.  Μέχρι το 1990 ή Τήνος ήταν ένα ήσυχο μέρος που ζούσε από τα αγροτικά της, τον προσκυνηματικό τουρισμό (δηλαδή οι μη προσκυνητές τουρίστες μετριόταν στα δάκτυλα) και τα λεφτά που μάζευαν οι Τηνιακοί δουλεύοντας κυρίως στην Αθήνα. Μέχρι το 1980, η Τήνος ήταν ακόμα …μεσαιωνική, με δικαιώματα νερού με βάση Ενετικές ή Βυζαντινές πρακτικές, και με άφθονες εγχώριες γεωργικές δραστηριότητες. Μέχρι το 1970, τα γαϊδουράκια έκαναν σειρά στους δρόμους από τα χωριά προς την Χώρα και τα χωράφια ήταν σχεδόν όλα καλλιεργημένα. Μέχρι το 1960 δεν είχαμε καν ρεύμα.

Ας ρωτήσουν οι νεώτεροι τους παλιούς. Η ζωή δεν ήταν εύκολη, ούτε έλειπαν οι τσακωμοί και οι τριβές. Αλλά ο κόσμος πατούσε στα πόδια του και αυτό έδινε μια μοναδική και αναντικατάστατη αξιοπρέπεια. Φυσικά, τα λεφτά ήταν δύσκολα… Και μόνο εάν έφευγες μόνιμα ή προσωρινά εκτός νησιού.

Ούτε εύχομαι, ούτε αντεύχομαι να γυρίσουμε σε τέτοιες καταστάσεις, αλλά εάν οι συνθήκες μας αναγκάσουν, θα είμαστε σε καλύτερη μοίρα από πολλούς.

Προτιμήστε τα Τηνιακά γεωργικά προϊόντα. Μπορεί οι Γαλλικές πατάτες να είναι πιο όμορφες από τις Τηνιακές, αλλά για τις Τηνιακές δουλεύει κάποιος Τηνιακός. Εάν οι Τηνιακοί προτιμάνε τα προϊόντα του τόπου τους, η απασχόληση στα χωράφια δεν θα είναι ατελέσφορη. Μερικοί θα βρούνε δουλειά. Θα ζωντανέψει η ενδοχώρα. Θα ενθαρρυνθεί η παραγωγή.

Γνωρίστε την αγροτική παραγωγή του νησιού όσο υπάρχουν ακόμα αγρότες που κάνουν αυτό που πάντα έκαναν. Μαζέψτε καμιά ντομάτα, νοικιάστε κανένα περιβόλι. Κόψτε κανένα σταφύλι. Οργανώστε τα αρδευτικά νερά, αν δεν έχουν χαθεί, κι αν έχουν χαθεί ρωτήστε τους παλιούς και βρείτε τα.  (Να δουλειά για τα Τοπικά Συμβούλια). Η αγροτική παραγωγή και η κτηνοτροφία είναι ο κατ’ εξοχήν πρωτογενής παραγωγικός τομέας, και εκτός από λίγη και δύσκολη απασχόληση, ταΐζει κόσμο. Είναι ασφάλεια ενάντια σε απρόβλεπτους καιρούς. Είναι αυτό που συντήρησε τους δικούς μας στο πρόσφατο παρελθόν.

Δεν είναι δυνατόν η Τήνος να εισάγει ντομάτες Σύρου ή Ημαθίας, ή πιπεριές Ολλανδίας. Δεν χρειάζονται επιδοτήσεις, ούτε πολλά κεφάλαια για λίγα θερμοκήπια, ή για νέες καλλιέργειες. Η Τήνος παράγει γαλακτοκομικά. Προτιμήστε τα και μερικοί ντόπιοι θα έχουν δουλειά. Αυτό που χρειάζεται είναι να στηρίξουμε εμείς τα προϊόντα του νησιού, και να προβάλουμε και να εκτιμήσουμε την παραδοσιακή, έστω χειρονακτική, δουλειά. Μπορεί να μην έχει το γόητρο δουλειάς γραφείου, μπορεί να μην βγάζει λεφτά, αλλά δεν χρειάζεται να φοβάσαι, ή να κρύβεσαι ή να παρακαλάς… Και όταν άλλοι δεν θα έχουν λεφτά, τουλάχιστον θα υπάρχουν τα προς το ζην. Αυτή είναι η έννοια της αξιοπρέπειας.

Είναι 3-4 χρόνια που κάνω αυτή την άσκηση, και ξέρω πόσο δύσκολη είναι και πόσο δεν βγάζει λεφτά. Αυτό που μέχρι τώρα έκανα για χόμπυ ή για αισθητικούς ή μεταφυσικούς λόγους, μπορεί να αποκτήσει άλλη διάσταση. Ξεκινήστε καμπάνια μεταξύ σας… Προτιμάτε τα Τηνιακά προϊόντα. Προτιμάτε τα Ελληνικά προϊόντα…

Αυτά, τα έλεγα με ένα φίλο από την Τήνο στο τηλέφωνο, και είπα να τα γράψω. Στην φωτογραφία, κρεμμύδια...