Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2008

Φθινοπωρινοί περίπατοι (2)

Και για όσους έχουν απωθημένο τις βελανιδιές, τώρα αρχίζουν να ωριμάζουν τα βελανίδια. Στην συγκεκριμένη ποικιλία, στην Τήνο, ο σπόρος είναι χαμένος μέσα στο βελανίδι. Ξέρετε ότι είναι μεστός αν έχει πάρει καφετί χρώμα και κουνιέται ή βγαίνει σχετικά εύκολα.

Αν τον κρατήσετε, σε μια πλαστική σακούλα, στην συντήρηση του ψυγείου, και τον φυτέψετε τον Φεβρουάριο, τον Μάϊο θα έχετε μια μικρή βελανιδιά.

Φθινοπωρινοί περίπατοι (1)

Να με συγχωρήσετε, αλλά δεν θεωρώ ότι η πρόσφατη «ανάκαμψη» των αγορών μου λέει τίποτα. Δηλαδή δεν πιστεύω ούτε ότι η «φούσκα» ξεφούσκωσε, ούτε ότι θα γλυτώσουμε τα δύσκολα. Τα δύσκολα είναι η συρρίκνωση της παγκόσμια και της ελληνικής οικονομίας, αύξηση της ανεργίας, μείωση της κατανάλωσης, μείωση του βιοτικού επιπέδου.

Το ερώτημα που δεν μπορώ να απαντήσω και ούτε κανένας θα μας πει, είναι πόσο βαθύ, πόσο έντονο και πόσης διάρκειας θα είναι το πρόβλημα.

Εν τω μεταξύ, θυμηθείτε, ότι απλές βόλτες, τώρα λίγο πριν τις αρχές του Νοεμβρίου, έχουν ευχάριστες, σχεδόν μεταφυσικές, εκπλήξεις, που μπορεί και να σας φτιάξουν το κέφι.

Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2008

Ελληνικές Τράπεζες

Η διεθνής οικονομική κρίση υποτίθεται έχει σχέση με «φούσκες» και με έλλειψη ρευστότητας στις τράπεζες. Έλλειψη ρευστότητας σημαίνει ότι δεν υπάρχει αρκετό χρήμα για να συνεχίσουν οι τράπεζες να δανείζουν ή, να μην έχουν να δώσουν λεφτά στον δικαιούχο καταθέτη. Για αυτό έχει γίνει αυτός ο διεθνής χαμός.

Στην Ελλάδα η κρίση ρευστότητας πήρε άλλη μορφή. Ο κόσμος φοβήθηκε για την ασφάλεια των χρημάτων του σε 3-4 ιδιωτικές τράπεζες και τα σήκωσε και τα πήγε στην Εθνική. Και η Εθνική είναι «ιδιωτική», αλλά είτε λόγω μεγέθους είτε λόγω κρατικής συμμετοχής εμπνέει περισσότερη εμπιστοσύνη. Στο κάτω κάτω, ψωνίζεις όπου θες, πας τα λεφτά σου όπου θες.

Οι 3-4 (δύο τρεις είναι) ιδιωτικές τράπεζες ξέμειναν. Και «ιδιωτικές» όπως είναι, πήγαν στο κράτος και κλάφτηκαν. «Μπαμπά, μπαμπά, μου παίρνουν την ρευστότητα. Το κράτος τους έδωσε ρευστότητα.

Και τι έκαναν οι τράπεζες; Πήραν τα ευρωπαϊκά και τα κρατικά λεφτά και …αγόρασαν τις μετοχές τους! Σε καιρούς που η κοινή λογική και η Τράπεζα της Ελλάδος λέει «περιφρουρήστε το κεφάλαιό σας», «δώστε δάνεια στην αγορά που πονάει» κλπ, οι τράπεζες μοιράζουν πλουσιοπάροχο αφορολόγητο μέρισμα…σε ημέτερους; Στα αφεντικά τους;

Στην φωτό, ο κύριος Προβόπουλος, Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Υποτίθεται ότι διασφαλίζει το τραπεζικό σύστημα. Έχει διατελέσει Διευθύνων Σύμβουλος στην Πειραιώς, και Οικονομικός Σύμβουλος στην Άλφα.

Γράφει σήμερα (1/11) η Ναυτεμπορική ότι Πειραιώς και Eurobank σκέφτονται ότι μπορεί και να μην θέλουν την κρατική ενίσχυση... Τουλάχιστον μία τράπεζα, ξένων συμφερόντων, την αρνήθηκε, με το σκεπτικό ότι ήταν μηδαμινή σε σχέση με αυτήν προς τις Ελληνικές και δεν ήθελε τον μπελά...Προφανώς άλλα έχουν παιχθεί.

Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2008

Τηνιακή βλάστηση (3)


Κι αν δεν προσέξεις ανώνυμε, η καθαρότητα της ψυχής σου θα δοκιμαστεί σε σκοτεινά δασωμένα μονοπάτια, χτισμένα πριν 100, 1.000, ή 3.000 χρόνια. Εδώ περπάτησαν οι παππούδες μας, εδώ κρύβονται οι γελούδες και οι αδερφές τους, φίλες της νύχτας, του φεγγαριού και των νερών.

Μου είπαν, ότι το μονοπάτι Αγάπι - Γρίζα - Βωλάξ, δεν έχει επιλεγεί για ανάδειξη από την Ελληνική Δημοκρατία. Τυχεροί είμαστε, νομίζω

Τηνιακή βλάστηση (2)


Και στα λαγκάδια; Πλατάνια, ιτιές (σταβαριές τις λέμε εδώ), ελιές, περιβόλια, φτελιές και δέντρα που δεν τα ξέρω. Με φωλιές από πουλιά, φίδια και βατράχια και ...πως την λένε...βιοποικιλότητα, σπάνια για τα ελληνικά νησιά.

Τηνιακή βλάστηση (1)


Χμμμ... μας κάρφωσε στον Τήνο ο ανώνυμος επισκέπτης που είπε άσχημο το νησί και ειρωνεύτηκε τα δέντρα μας. Το νησί μας ανώνυμε είναι όντως φτωχό, ανεμοδαρμένο και πάσχει από λειψυδρία αυτά τα χρόνια. Αλλά με εξαίρεση εκεί που πάνε οι νεόπλουτοι νεοέλληνες, κυρίως Αθηναίοι, το νησί έχει μυστικά που μόνο όποιος έχει αγνή ψυχή και πόδια για περπάτημα τα βρίσκει.

Η πλαγιά, απέναντι έχει βελανιδιές, 100, 200 και 300 χρονών, κυρτές από τον αέρα, αλλά όταν φυσάει, μιλάνε προφητείες για το μέλλον.

Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2008

Άξιον Εστί


Όλοι μαζί, δίχως μιλιά, χρόνους αμέτρητους αγκομαχώντας πλάι-πλάι, διαβαίναμε τις ράχες, τα φαράγγια, δίχως να λογαριάζουμε άλλο τίποτε. Γιατί καθώς όταν βαρούν απανωτές αναποδιές τους ίδιους ανθρώπους πάντα, συνηθάν εκείνοι στο Κακό, τέλος του αλλάζουν όνομα, το λεν Γραμμένο ή Μοίρα – έτσι κι εμείς προχωρούσαμε ίσια πάνου σ’ αυτό που λέγαμε Κατάρα, όπως θα λέγαμε Αντάρα ή Σύγνεφο. Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από τη λάσπη όπου φορές εκαταβούλιαζε ίσαμε το γόνατο. Επειδή το πιο συχνά, ψιχάλιζε στους δρόμους έξω καθώς μες στην ψυχή μας.

Ο τίτλος λέει την πηγή. Η εικόνα είναι από τις «Μνήμες του '40» του Αλέξανδρου Αλεξανδράκη. Δείτε και το http://www.antinews.gr/?p=4062 για το μοιρολόϊ κλαρίνου για τους άταφους του '40

Εκδοχές


Με έμαθαν ότι τον Οκτώβριο του 1940, είπαμε «όχι» σε τελεσίγραφο των Ιταλών σε βάρος μας, μετά από σειρά προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένου και του τορπιλισμού της Έλλης στην Τήνο, τον προηγούμενο Αύγουστο. Με έμαθαν ότι οι δικοί μας, ηρωικά αντέκρουσαν και αντεπιτέθηκαν.

Έχει τώρα κάτι νεοφώτιστους που μου λένε ότι καιρό σχεδιάζαμε την εισβολή της Αλβανίας, και ο Μεταξάς ήταν με τους Άγγλους ιμπεριαλιστές, και υπηρέτης της Ελληνικής βιομηχανίας εξοπλισμών.

Αν και τείνω να δεχτώ την πρώτη εκδοχή, δεν έχει σημασία, σημασία έχει ότι πέθαναν 12.000 δικοί μας στην Αλβανία, πολλοί χαμένοι αν όχι ξεχασμένοι.

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2008

€50

Τόσα πληρώνει ο άγνωστος Χ, για να κλαπεί, ή να καταστραφεί ή να απομακρυνθεί ένα φέρετρο από την εκκλησία ενός νεκροταφείου στην Τήνο.

Ένα άτομο στο Μουντάδο έχει αναφέρει ότι του προσεφέρθησαν €50 για να καταστρέψει το φέρετρο του χωριού. Στην Κώμη συνελήφθη ή ενετοπίσθη άτομο που εμπλέκεται σε κλοπές ή καταστροφές φερέτρων σε άλλα 4-5 χωριά. Το ομολόγησε, νομίζω και έχει πει στους δικούς του και την μισή Τήνο ποιος του προσέφερε €50, το κομμάτι, για την ίδια δουλειά.

Άγνωστε που δίνεις €50 για δικούς σου λόγους, δεν τα μαζεύεις, όσο δεν έχει απαγορευτικό, να πας εκεί από όπου ήρθες; Ο χειμώνας στο νησί είναι δύσκολος. Οι άνθρωποι μπορεί να είναι Ζαβοντηνιακοί και να τρώγονται μεταξύ τους για τα πιο ανόητα θέματα, αλλά κράτησαν πειρατές, Τούρκους και κλέφτες μακριά για πολλούς αιώνες, με βοήθεια από γελούδες, συνήθως τη νύχτα...

Γελούδα, για όσους δεν ξέρετε είναι η Αελλώ, κόρη του Θαύμαντα και της Ωκεανίδας Ηλέκτρας, μία από τις τρεις Άρπυιες. Αδερφές της ήταν η Ωκυπέτη και η Κελαινώ. Δεν παίζεις μαζί της...

Τοπία


Οι καιροί έρχονται και φεύγουν, οι αγορές ανεβαίνουν και πέφτουν και ο κάθε φουκαράς προσπαθεί να κάνει την δουλειά του. Υπάρχουμε γιατί μερικοί πριν από μας προσπάθησαν. Άλλοι θεωρήθηκαν πετυχημένοι, άλλοι όχι. Αλλά υπάρχουμε.

Απόδειξη ότι υπάρχουμε είναι ότι μπορούμε να κοιτάμε ένα τοπίο, την ώρα που είμαστε μέρος του τοπίου, και να έχουμε επίγνωση ότι αυτό ακριβώς γίνεται.

Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2008

Τα Όρια της Ανάπτυξης

Το παρατήρησα και το 1973… Σε καιρούς «κρίσης» όλοι θέλουν να καταλάβουν τι γίνεται είτε με αναλύσεις επιστημονικές ή με μεταφυσικές δοξασίες. Αλλά πάντα έτσι δεν γινόταν; Και οι αρχαίοι έψαχναν εξηγήσεις για το παρελθόν και προβλέψεις για το μέλλον και οι διάφοροι στον 14ο αιώνα προσπαθούσαν να εξηγήσουν την αρρώστια που άλλαξε την Ευρώπη.

Το 1973, νομίζω, πρωτοβγήκε η θεωρία του Κλαμπ της Ρώμης και των Ορίων της Ανάπτυξης, που, όσο θυμάμαι, έλεγε ότι η ανάπτυξη εξαρτάται σε τελευταία ανάλυση από την ενέργεια, τον καιρό, την γη και την φύση. Οι μηχανολόγοι φτιάχνανε πολύπλοκα μοντέλα σε υπολογιστές που δούλευαν με μαγνητικές ταινίες και διάτρητες χάρτινες καρτέλες… Οι λιγότερο βαρετοί, ίσως υπό την επήρεια ινδικής κάνναβης, έβαζαν τις βάσεις για την αναβίωση της λατρείας της Μεγάλης Θεάς, στα λαμπρά χρόνια πριν το AIDS.

Νομίζω λοιπόν ότι το AIDS, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ήταν η απαρχή των υπερβολών στις κεφαλαιαγορές, αφού αντί να βιάζεται ο κόσμος να βρει την υπέρβαση, από το φόβο της αρρώστιας, γύρισε στο άγχος και την υπερεργασία . Η γενιά των λουλουδιών έγινε συμβατική.

Κατά τα άλλα, τολμώ να πω ότι η διατραπεζική κρίση ρευστότητας τουλάχιστον στις ΗΠΑ είναι στάσιμη, αν όχι σταθερή. Ο φόβος της ύφεσης υπερισχύει του φόβου της άμεσης τραπεζικής κατάρρευσης και του υπερπληθωρισμού. Το πετρέλαιο αδιαφορεί για τις δηλώσεις του καρτέλ. Η αγορά συνειδητοποιεί ότι τα τρις της ρευστότητας δεν θα βγουν ούτε για την ανακούφιση ιδιωτών ούτε για χρηματοδότηση εταιριών. Στις επόμενες μέρες, αυτό θα είναι θέμα, νομίζω. Επίσης θα φανεί ότι οι χώρες της Ασίας πρέπει να προσεχθούν, τουλάχιστον από την Αμερική με την οποία συναλλάσσονται.

Προς το τέλος της εβδομάδας φάνηκε μια φυγή προς το δολάριο, όχι τόσο επειδή η Ευρωζώνη τύπωσε περισσότερα, αλλά επειδή, ίσως πρόσκαιρα, ίσως όχι, οι διεθνείς επενδυτές βλέπουν περισσότερη ασφάλεια εκεί, και μεταξύ μας, όταν κουνηθούν, οι Αμερικανοί είναι μια χώρα, όχι 20 ή όσες είμαστε εμείς.

Πολλά θα ξεκαθαριστούν μετά τις Αμερικάνικες εκλογές. Αν ο Ομπάμα βγει, κι αν επιλέξει επαναφορά ρυθμίσεων αντί φορολογίας και αναδιανομής, κι αν ασχοληθεί με το ενεργειακό, η Αμερική και οι δορυφόροι της θα φύγουν μπροστά. Με λίγη τύχη, το νέο New Deal θα προβλέπει πολλούς πυρηνικούς αντιδραστήρες. Σίγουρα πρέπει να τελειώνουμε με το πετρέλαιο, και την διαπλοκή του. Και μην κοροϊδευόμαστε, μία είναι η λύση και η τεχνολογία και τα συστήματα ελέγχου της είναι πεπατημένα. Στην Αμερική, ήδη έχει ανέβει η ανεργία...

Δεν έχω την αλαζονεία να ρωτήσω ποιοί προσέχουν τα της Ευρωζώνης, ούτε τι σκέφτεται η ΓΣΕΕ και ο ΣΕΒ για τους προσεχείς μήνες.

Σάββατο 25 Οκτωβρίου 2008

Δολάριο


Ο Γενικός Δείκτης και οι περισσότερες αγορές κατέρρευσαν την περασμένη εβδομάδα. Το πετρέλαιο πέφτει και ο χρυσός επίσης (αν και τσίμπησε λίγο την Παρασκευή). Αυτό που ανεβαίνει είναι, παραδόξως για μας τους απλούς ανθρώπους, είναι το δολάριο. Ο φόβος της κατάρρευσης των τοπικών τους αγορών, οδηγεί πολλούς να φεύγουν από το νόμισμά τους και να αγοράζουν δολάρια. Τελικά αυτό είναι που κρατάει κάπως τα χρηματιστήρια της Νέας Υόρκης, που ακόμα και όταν πέφτουν, δεν πέφτουν ανεξέλεγκτα.

Ο φόβος που συζητάνε τώρα στην Αμερική είναι καταρρεύσεις άλλων οικονομιών. Γιατί κάτι μου λέει ότι θα φροντίσουν αυτούς με τους οποίους συναλλάσσονται και έχουν καλές "στρατηγικές σχέσεις"?

Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2008

1715


Το 1715 έπεσε το Κάστρο στους Τούρκους και τέλειωσε η παρουσία της Γαληνότατης στο Αιγαίο. Κάπου έγραψα ότι αυτές τις μέρες, ο Γενικός Δείκτης του ΧΑ θα μας θυμίζει την ιστορία του τόπου μας...

Λίγο μετά τις 14:00, το περάσαμε το 1715. Αυτό ου βλέπουμε είναι ελεύθερη πτώση, με πωλητές χωρίς αγοραστές. Φυσικά και υπάρχουν αγοραστές, ειδεμή δεν θα γινόταν «πράξη». Ωστόσο οι αγοραστές δεν είναι πια επενδυτές με πιο αισιόδοξη άποψη από τους πωλητές, και κατά πάσα πιθανότητα είναι ή οι ίδιοι οι βασικοί μέτοχοι που παρέχουν «εύρυθμη λειτουργία αγοράς» ή η κεντρική τράπεζα που κάνει το ίδιο πράγμα.

Ο λόγος της «ελεύθερης πτώσης» είναι ή άγνοια του πόσο θα κρατήσει η αναμενόμενη ύφεση. Αν ξέρω ότι η φτηνή μετοχή θα ανέβει σε 1 χρόνο, ρισκάρω να την αγοράσω. Αν όμως ανέβει σε 6 ή 8 χρόνια;

Δεν έχω καμία όρεξη να σας χαλάω το κέφι, αλλά δεν μου αρέσει καθόλου αυτή η κατάσταση.

Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2008

Πετρέλαιο και Γενικοί Δείκτες


Η αγορά εξακολουθεί και «αναπροσαρμόζεται». Ο Γενικός Δείκτης στην Αθήνα είναι, την ώρα που το γράφω αυτό στα 1918. Ο Dow Jones είναι στα 8.500. Τα βραχυπρόθεσμα διατραπεζικά επιτόκια είναι καθηλωμένα χαμηλά στην Αμερική, και υποθέτω στην Ευρώπη. Ο εταιρικός δανεισμός έχει ακριβύνει και τα μακροχρόνια δάνεια είναι δυσεύρετα. Επίσης, οι τράπεζες στην Ευρώπη, και η αγορά ομολόγων στις ΗΠΑ χρεώνουν όλο και πιο ακριβά έως απαγορευτικά τα δάνεια σε λιγότερο φερέγγυους δανειζόμενους.

Στην Ελλάδα, υπάρχει μια βουβαμάρα με τις τράπεζες που όμως, για την ώρα, τουλάχιστον οι μεγάλες (ή η μεγάλη), δεν έχουν σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας. Οι μικρές μπορεί και να απορροφηθούν, νύχτα, αλλά, η μύτη μου μού λέει ότι εκτός εάν έχει υπάρξει κλοπή ή απάτη, δεν θα χάσουν οι καταθέτες τα λεφτά τους. Οι επιχειρήσεις προσπαθούν να μειώσουν αποθέματα και απαιτήσεις για να μειώσουν τις ανάγκες τους σε κεφάλαιο κίνησης. Αυτό, για όσους είναι στην πιάτσα, πονάει.

Η εικόνα δείχνει την διεθνή τιμή πετρελαίου. Εκτός από τους πετρελαιοπαραγωγούς, κλαίνε και οι εφοπλιστές μεταφορείς πετρελαίου. Κλαίμε και εμείς που δεν έχει μειωθεί η τιμή της βενζίνης ή του πετρελαίου θέρμανσης στα μισά. Μέχρι το τέλος της κρίσης, μπορεί και να το μετανιώσουν όσοι έβαλαν φυσικό αέριο σπίτι τους.

Δύσκολοι καιροί για φτωχούς και για πρίγκιπες. Δεν θα εκπλαγώ αν ο Γενικός Δείκτης φτάσει την ημερομηνία πτώσης του Ξώμπουργου. Οι αγορές λένε ότι υπάρχει μεγαλύτερος φόβος ύφεσης, από ότι φόβος πληθωρισμού, τώρα... Το τοξικό προϊόν στις Ελληνικές τράπεζες είναι οι φουκαράδες που δεν μπορούν να πληρώνουν τις δόσεις τους.

Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2008

Σίσυφος


Ο Σίσυφος ήταν ιδρυτής και βασιλιάς της Εφύρας, που αργότερα ονομάστηκε Κόρινθος. Φαίνεται ότι κάρφωσε στον μπαμπά Ασωπό, ότι ο Δίας είχε αποπλανήσει την θυγατέρα Αίγινα, (με αντάλλαγμα μία πηγή νερού). Ο Δίας τον τιμώρησε στέλνοντάς τον στον Άδη, την κοπάνησε ο Σίσυφος και από τον Άδη, και τελικά κατέληξε να κουβαλάει την πέτρα πάνω στο βουνό, του έπεφτε η πέτρα, και πάλι από την αρχή.

Αυτή είναι η μοίρα μας, να κουβαλάμε πέτρες, καμιά φορά χωρίς λόγο και αιτία, για να εξιλεωθούμε από τις αμαρτίες μας. Βέβαια, στην σύγχρονη εποχή οι Σίσυφοι φορολογούμενοι, μόνο πληρώνουν για το κουβάλημα… Πρόοδος.

Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2008

Φαντάσου...


Φαντάσου αν όλη η ενέργεια, τα χρήματα και το παρασκήνιο των δημοσίων έργων, πήγαινε στην συντήρηση και την διατήρηση του τοπίου. Φαντάσου αν, αντί για περίεργα λιμενικά έργα, που θυμίζουν τον Σίσυφο, επισκευάζαμε όλους τους περιστεριώνες και τις χαλασμένες ξερολιθιές...

Έχουμε πάλι μια ξεραΐλα..

Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2008

Σύνταγμα

Συνταγματική εκτροπή η μη αποστολή της δικογραφίας

«Η μέχρι σήμερα παραμονή της δικογραφίας στην εισαγγελία και η μη υποβολή της στη Βουλή, ενόψει μάλιστα της εκδηλωθείσης πολιτικής διαθέσεως περί συγκρότησης Επιτροπών της Βουλής συνιστά συνταγματική εκτροπή».

Αυτό δήλωσε πριν από λίγη ώρα ο Γιώργος Ζορμπάς, από τον οποίο ζητήσαμε να σχολιάσει τις σημερινές εξελίξεις για το θέμα.

(Σ. Σ. Ο κ. Ζορμπάς παρακάλεσε να διαβιβάσουμε την δήλωσή του προς όλα τα μπλογκς http://www.antinews.gr/)

Κάποτε, η τήρηση του Συντάγματος επαφίετο στον πατριωτισμό των Ελλήνων

Αγάπι - Βωλάξ

Δεν μου πάει να σας καληνυχτίσω ή να σας καλημερίσω με μακάβρια περίεργα.

Πολλοί από εσάς έχετε ακούσει για το χωριό Βωλάξ, χτισμένο μέσα σε γρανιτικούς βώλους, υπολείμματα παλιού ηφαιστείου (με κεντρικό πυρήνα το Κάστρο). Τα Αγάπι μπορεί να μην έχει την φήμη του Βωλάξ, αλλά είναι και αυτό ωραιότατο μεσαιωνικό χωριό.

Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν η διαδρομή από Αγάπι προς Βωλάξ, από παλιό μονοπάτι που περνάει από δασικό τοπίο που νομίζω είναι από τα πιο όμορφα στην Τήνο (και δεν κατάγομαι καν από εκεί..)

Το μονοπάτι δεν φαίνεται στην αεροφωτογραφία και το περπάτησα για να το σημειώσω με το GPS. Ήταν τόσο όμορφο, που θα του αφιερώσω σελίδα στην .com που, κάποια στιγμή, όταν περάσουν τα επείγοντα, θα την ξαναπιάσω.

Σήμερα το πρωί τα χρώματα ήταν φθινοπωρινά, η θερμοκρασία ήπια, η ατμόσφαιρα μουντή (μόλις είχε γυρίσει βοριαδάκι), και το άρωμα από τα καζάνια μεθυστικό. Και του χρόνου.

Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2008

Κλεμμένα ...φέρετρα (;;!)

Έχουν πράγματι αφαιρεθεί φέρετρα από κλειστούς, ιδιωτικούς χώρους, με ίχνη παραβίασης, από τα παρακάτω χωριά:

Ποταμιά
Μυρσίνη
Μουντάδος
Κάμπος
Σμαδάκιτο
Κουμάρος
Σκαλάδος
Βωλάξ
Καρδιανή

Οι χωριανοί είναι από θυμωμένοι, έως έξαλλοι. Φυσικά δεν μπορούν να αποδείξουν τίποτα, αλλά δεν είναι τρελοί να συντονιστούν να εξαφανίσουν τα φέρετρα των χωριών για να ενοχοποιήσουν τον εργολάβο κηδειών που άνοιξε μαγαζί στην Χώρα. Ούτε να παίζουν με τέτοια θέματα, ούτε οι άνθρωποι που μου είπαν αυτά τα πράγματα μοιάζουν με προβοκάτορες. Τον κατηγορούν ανοιχτά ότι δίνει κατιτί σε ντόπιους (όχι αλλοδαπούς, το τόνισαν) για να αφαιρέσουν τα φέρετρα. Σε ένα χωριό είπαν ότι τα παίρνει, τους βάζει ...φόδρα, τα λουστράρει και τα ...μεταπωλεί! Σε ένα άλλο ότι τα εξαφανίζει για να αναγκαστούν να πάνε σε αυτόν. Ακούγεται απίθανο, δεν έχει συμβεί σε μένα, αλλά η οργή δεν είναι ούτε θεατρινισμός ούτε υπερβάλω στο να μεταφέρω εδώ τι άκουσα εγώ.

Σε ένα χωριό δηλώνουν ότι θα του «την φυλάξουν». Σε ένα άλλο, χωρίς καθόλου χιουμοριστική διάθεση σχεδιάζουν να τον καλέσουν δήθεν να πάρει κάποιον εκλιπόντα, και να τον «σαβαγιάρουμε να τον ξαπλώσουμε μέσα κι αν θέλει ας ξανάρθει».

Μου είπε ένας ότι έχει γίνει καταγγελία εναντίον αγνώστων στην Αστυνομία.

Στην Χώρα, κάποιος μου είπε ότι έτσι έχουν τα πράγματα αλλά «το παιδί έχει δίκιο, δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση φέρετρου ή ταφή που να παρεκκλίνει από κανόνες σε δημόσια νεκροταφεία». Γυρίζοντας στο χωριό είδα άλλους, που μου είπαν ότι τα νεκροταφεία στα χωριά είναι ιδιωτικά, και η ταφή με μόνο σάβανο είναι απόλυτα συμβατή με την θρησκεία. Σημειωτέον, ξέρω, και μου είπαν, ότι το φέρετρο χρησιμοποιείται μόνο για μεταφορά στο νεκροταφείο, καμιά φορά ανοιχτό , καμιά φορά κλειστό, και «απολυμαίνεται». Η παράδοση στα χωριά επιβάλει ταφή σχεδόν αμέσως μετά τον θάνατο. (Παλιότερα, όταν το φέρετρο ήταν πολυτέλεια, χρησιμοποιούσαν ...σανίδα).

Ακούγεται ασήμαντο θέμα, αλλά δεν είναι. Νομίζω ότι η μερίδα τηςΤοπικής Αυτοδιοίκησης είναι με το μέρος των ανθρώπων. Δεν έχω καταλάβει αν η εκκλησία έχει πάρει θέση. Εγώ πάντως, όταν έρθει η ώρα, επιθυμώ παραδοσιακή ταφή και όχι εργολάβους κηδειών. Αυτά και συγγνώμη για το όχι ρομαντικόν του θέματος.

Κρυμμένα κουλουράκια

Το 1970 ο πολιτισμός ήδη είχε φέρει αλλαγές. Πετρογκάζ στην κουζίνα σήμαινε ότι ο γάϊδαρος είχε λιγότερα δρομολόγια για φρύγανα και κλαδιά. Που όμως ήταν ακόμα το βασικό καύσιμο για μαγείρεμα Έτσι, οι κλαδεμμένες κληματόβεργες ανακυκλώνονταν μαζί με τα φρύγανα από τα καθαρισμένα χωράφια.

Η θυρίδα δεξιά είχε τον καφέ, την ζάχαρη, το λάδι και το ξύδι. Τι καφέ, δηλαδή, μισό καφές και μισό αλεσμένο ρεβίθι ή κριθάρι. Η σκεπασμένη χάλκινη (μπακιρένια) κατσαρόλα έκρυβε συνήθως κουλουράκια. Η καρέκλα, κάτω αριστερά ήταν η πρόσβαση στα κρυμμένα κουλουράκια.

Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2008

Εξαφανίζονται ...φέρετρα

Μέσα σε όλα, ο πολιτισμός χτύπησε το νησί (σε αναμονή της πυκνής δόμησης των παραλιών, δίχως άλλο). Άνοιξε ...γραφείο κηδειών. Μέχρι τώρα, ο θάνατος, ιδίως στα χωριά, ήταν μια προσωπική, αλλά και πραγματικά κοινωνική υπόθεση. Οι οικογένεια αναλαμβάνει την προετοιμασία του σώματος, δύο τρεις από την επιτροπή της ενορίας φροντίζουν να υπάρχει ο τάφος στο κοιμητήριο, τέσσερα άτομα μεταφέρουν το φέρετρο, γίνεται η ταφή. Η ταφή γίνεται τυπικά μόνο με σάβανο και το φέρετρο, μόνο για την μεταφορά, ξαναχρησιμοποιείται. Μια κοινωνική υπόθεση του χωριού που την χειρίζονται η οικογένεια και οι χωριανοί από την πρώτη μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, τρία χρόνια μετά την ταφή.

Πρόσφατα άνοιξε γραφείο κηδειών. Οι χωριανοί έμειναν παγερά αδιάφοροι, αφού οι περισσότεροι είναι με τις δικές τους συνήθειες και τα δικά τους περιορισμένα μετρητά. Μετά κυκλοφόρησε φήμη ότι η χρήση του γραφείου κηδειών ήταν υποχρεωτική. Και αυτό δεν το πήρε κανείς σοβαρά.

Είναι τώρα λίγες μέρες που οι ντόπιοι είναι ξεσηκωμένοι. Εξαφανίζονται άδεια φέρετρα από τα νεκροταφεία, όπου φυλάσσονται (εν αναμονή του επόμενου). Το αρχικό μεμονωμένο γεγονός έχει συμβεί σε πάνω από οκτώ χωριά, και τελευταία στον Κουμάρο. Στην ένα χωριό, η γυναίκα του επιτρόπου κλείδωσε την εκκλησία του νεκροταφείου και ο κόσμος, στο άτυπο επίπεδο των χωριανών, που μιλάνε μεταξύ τους (δες τι κάνουν τα τηλέφωνα), δείχνει με το δάχτυλο προς μία κατεύθυνση, παράλογο και απίθανο όσο και αν ακούγεται. Άκουσα ότι θα γίνει καταγγελία στο Α.Τ. Τήνου. Είναι δυνατόν;...

Πάντως, αν γίνει εμπορικό το θέμα, πωλούνται κιτ για φέρετρα $499,97 συν τα ταχυδρομικά. Φίλε, αν εσύ είσαι πίσω από τις εξαφανίσεις, δες να πάρεις την αντιπροσωπεία...

Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2008

Πολυκατοικίες στις παραλίες;


Γράφει η αγγλική εφημερίδα Independent:

http://www.independent.co.uk/news/world/europe/greek-paradise-at-risk-as-athens-plans-to-rip-up-planning-rulebook-961413.html

"Σε κίνδυνο ο Ελληνικός Παράδεισος, με την Αθήνα να σχίζει τον χωροταξικό σχεδιασμό"

Τα Ελληνικά νησιά αντιμετωπίζουν την αναπτυξιακή καταστροφή της Ισπανίας με την Αθήνα να σχεδιάζει πυκνή δόμηση σε μερικές από τις ελάχιστες παρθένες ακτές της Ευρώπης, την ώρα που η Ευρώπη μετράει τις ζημιές της από αντίστοιχες πρακτικές.

Ο Γιώργος Παπανδρέου (κατά την εφημερίδα) κατηγορεί την κυβέρνηση για βεβιασμένη προσπάθεια να περάσει αυτόν τον μάλλον καταστροφικό νόμο, πριν τις εκλογές που μπορεί να γίνουν απρόοπτα.

Ξέρω ότι υπάρχει οργανωμένη αντίδραση από αρχιτέκτονες, μηχανικούς, περιβαλλοντολογικές και άλλες οργανώσεις.

Κύριε Σουφλιά, το κρίμα πάνω σε σας και στους υποστηρικτές σας και ευχές για ότι χειρότερο. Είστε άξιο μέλος της Κυβέρνησής σας.

Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2008

Γράφεται ιστορία;


Αισθάνομαι ότι ζούμε σε περίοδο που γράφεται ιστορία. Ότι μετά 40 ή 140 χρόνια θα μιλάνε για το 2008 σαν την «χρονιά που όλα άλλαξαν»…(και αισθάνομαι αδυναμία που δεν μπορώ να πω τι έγινε μετά…). Για πρώτη φορά αισθάνομαι τόση αβεβαιότητα για το τι πρόκειται να συμβεί. Μερικοί από εμάς σχεδιάζουν για «κάθε ενδεχόμενο». Μερικοί άλλοι είναι πιο χαλαροί και πιστεύουν ότι η ζωή θα συνεχίζεται ούτως ή άλλως. Ίσως είναι συνάρτηση του τι αισθάνεται ο καθένας ότι έχει να χάσει.

Όσοι από εσάς είστε πάνω από 80 χρονών, θυμάστε εφιάλτες. Όσοι είστε πάνω από 70 θυμάστε τα χρόνια μετά τον εμφύλιο, είτε στην επαρχία είτε στην Αθήνα. Δύσκολα χρόνια. Όσοι είστε πάνω από 50, θυμάστε, ίσως, τους φόβους του ψυχρού πολέμου, τον πολιτικό διχασμό αλλά και την ελπίδα, τις προσδοκίες, την χρυσή εποχή της βελτίωσης.

Οι 40ρηδες και κάτω, δεν καταλαβαίνουν, ίσως, καν τι λέω.

Δεν έχω αμφιβολία ότι κάτι ιδιαίτερα σημαδιακό γίνεται, και είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε δυσκολίες μπροστά μας, είτε σαν άτομα, είτε σαν χώρα είτε σαν Δυτικός κόσμος, είτε σαν πλανήτης. Απλά, δεν μπορώ να ψυχανεμιστώ πόσο δύσκολο, πόσο επώδυνο. Πόση ύφεση; Πόσος πληθωρισμός, Πόση ανεργία; Πόση κοινωνική αναταραχή; Τίποτα χειρότερο;

Οι λίγοι που έχουν μείνει στο νησί και ζουν όπως οι πρόγονοί τους πριν 150 ή 1.500 χρόνια, ίσως να μην καταλάβουν τις άμεσες εξελίξεις από αυτό που σήμερα είναι μόνο «κρίση ρευστότητας της διατραπεζικής αγοράς» ή το ξεκίνημα της «προς τα κάτω αναπροσαρμογής κινητών και ακινήτων αξιών». Αλλά και το νησί έχει περάσει δύσκολες και πολύ δύσκολες μέρες σε χρόνια που δεν υπήρχε καν δυτικός πολιτισμός.

Η Μαριεττώ, στα Κελιά, μου έχει διηγηθεί ιστορίες του ’30 και του ’40… ( http://ophioussa.blogspot.com/2008/04/2_25.html)

Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2008

Αγορές (3) Τούνελ χωρίς φως


Ο επίλογος του τι γίνεται ή τι έγινε στις αγορές, δεν θα γραφτεί απόψε. Αν ανέβηκε χτες ο Dow ή ο ΓΔ σήμερα, δεν έχει σημασία. Μόλις τώρα έχουμε μπει στο τούνελ, και κανείς, ούτε οι μηχανοδηγοί μπροστά δεν ξέρουν τι έχει στην άκρη. Η ελπίδα είναι να υπάρχει άκρη.

Ο Dow, στις 5 το απόγευμα ώρα Νέας Υόρκης είναι κάτω 77 μονάδες ή 0.8% κάτω. Η καμπύλη των επιτοκίων (αυτήν να βλέπετε) έγινε πιο απότομη από τους 3 μήνες στα 10 χρόνια. Πολλή ρευστότητα τώρα, οι έμποροι περιμένουν απότομη άνοδο. Άνοδος επιτοκίων ξέρετε τι σημαίνει για τα πάσης φύσεως ομόλογα; Πτώση τιμής. Θα χάσουν τα ασφαλιστικά ταμεία και θα ακριβύνουν τα μελλοντικά δάνεια… Μην ψάχνετε για προαναγγελίες υπερπληθωρισμού στον χρυσό, δεν έχει κουνηθεί.

Από το πρωί σκέπτομαι ότι θα καταργηθεί και η αρχή της λογιστικής περί διπλής εγγραφής. 3 ή 4 ή δεν ξέρω πόσα τρις θα μπούνε στο σύστημα, και νομίζω ότι δεν θα είναι συμβατικά δανεικά, αυτά που περιμένει ο πιστωτής να πάρει πίσω, αλλά φρέσκα, δανεισμένα από το φεγγάρι. Θα χρωστάει η Γη στο φεγγάρι, δανεικά και αγύριστα. Αν όλοι το κάνουν, δεν θα επηρεάσει καν τις ισοτιμίες.

Θα ήθελα πολύ να γράψω «βρε _αμώ το!» αλλά δεν θέλω να θίξω την σοβαρότητα του site… Η φωτογραφία είναι από τη Φορτέτζα στο Ρέθυμνο.
http://www.trekearth.com/gallery/Europe/Greece/photo948811.htm

Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2008

Αδέσποτα κατσίκια...


Πως να τα ξεχάσεις τα καταραμένα; Μία περιουσία χρειάζεται για να φράξεις ένα αμπέλι (και έχεις την γκρίνια του ενός ή του άλλου που δεν του αρέσουν οι περιφράξεις). Έχουν «ξαλείψει» τα πάντα: αμπέλια, μουριές, συκιές, μελισσοκομική βλάστηση σπάρτους νόμιζα ότι δεν τρώγονται αλλά προφανώς στην πείνα χάνονται και αυτοί). Έχουν καταστρέψει ξερολιθιές και πεζούλες αιώνων.

Είναι και ...παράνομο να τα πυροβολείς.

Η φωτό είναι από την Καθημερινή στο, http://alalazontatopia.blogspot.com/2008/10/blog-post_9601.html

Αγορές (2) -- Ο λογαριασμός


Πολύ η συζήτηση για την κρίση, και θεωρίες για το τέλος του κόσμου ή του καπιταλισμού ή της αγοράς. Πολλή αντιπάθεια για την αγορά και τους …Αμερικάνους. Να συνεχίσουμε με τα σχεδιαγράμματα;

Το πάνω μέρος της εικόνας είναι η καμπύλη των επιτοκίων σήμερα (για την ακρίβεια η καμπύλη απόδοσης ομολόγων του Αμερικανικού Δημοσίου, “yield curve”). Είναι το πιο χρήσιμο γράφημα των αγορών σήμερα: Λέει ότι τα επιτόκια θα ανέβουν, λέει πότε και πόσο (δεν είναι μαντείο, απλά λέει τι πιστεύει η αγορά, σήμερα, ότι θα γίνει). Λέει επίσης ότι πριν ένα χρόνο υπήρχε αβεβαιότητα, και ότι τον τελευταίο μήνα έχει μπει τρομερή ρευστότητα στο σύστημα. Η ρευστότητα είναι, απλοϊκά, νέο χρήμα.

Να κάνω εγώ μια πρόβλεψη; Κάποια στιγμή στο κοντινό μέλλον, όταν η κρίση ρευστότητας θα έχει περάσει, θα αρχίσει ο φόβος του πληθωρισμού, ή για την ακρίβεια του υπερπληθωρισμού. Οι εγκέφαλοι τότε θα μαζέψουν την ρευστότητα, ανεβάζοντας τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια. Θα τα ανεβάζουν, θα τα ανεβάζουν... Η καμπύλη των αποδόσεων θα είναι περίπου όπως το κάτω σκαρίφημα. Μπρρ…αντιστροφή της καμπύλης αποδόσεων. Ουαι και αλλοίμονο για όποιον χρηματοδοτεί μακροχρόνια πάγια με τα χαμηλότοκα βραχυπρόθεσμα επιτόκια του πάνω γραφήματος. Πολλοί θα την πατήσουν.

Γίνεται χειρότερο…Αν η προσπάθεια αποπληθωρισμού συντροφεύεται και από ύφεση, (διόλου απίθανο), αυτό θα σημαίνει περιορισμένη ζήτηση, περιορισμένη κατανάλωση, αυξητικές τιμές (πολύ το ρευστό)… εφιάλτης. Αν ζούμε και υπάρχει το blogging θα σας λέω τότε, στα βάθη της μιζέριας: «Κουράγιο, η αντεστραμμένη καμπύλη αποδόσεων είναι οιωνός πτώσης των επιτοκίων και ανάκαμψης».

Εκτός αν γίνει καμιά άλλη στραβή…


ΥΓ Σας είπα ήδη τι πιστεύω θα κάνουν τα χρηματιστήρια μεσοπρόθεσμα, αλλά (1) δεν λέω τι σημαίνει «μεσο-» και (2) ουδεμίαν ευθύνη φέρω αν δεν κάθεστε στα αυγά σας, άπληστοι κερδοσκόποι

Αγορές (1)


Τα χρηματιστήρια της Ιαπωνίας, της Ευρώπης και της Αμερικής εκτινάχθηκαν χτες με την ομαδική απόφαση των οικονομικά δυνατών κυβερνήσεων να στηρίξουν με μεγάλη ρευστότητα και κρατική συμμετοχή τις τράπεζες.

Αυτό σημαίνει διάφορα πράγματα. Η μία εκδοχή είναι ότι ο ιδιωτικός τομές τα έκανε μαντάρα και το κράτος παρεμβαίνει σαν «σωτήρας». Έχει κάποια δόση αλήθειας που θα ενισχύσει την άποψη των σοσιαλιστών, των κρατιστών και γενικά αυτών που εγώ θεωρώ «ανελεύθερους». Αλλά αυτή θα είναι βραχύβια πολιτικάντικη εκμετάλλευση της κατάστασης. Όποιος πιστεύει ότι η ελεύθερη αγορά πέθανε, και ήρθε ο κρατισμός, πλανάται...

Δύο πράγματα συμβαίνουν: Ή οι κεντρικές τράπεζες είχαν υποτιμήσει τις ανάγκες του συστήματος για ρευστότητα και η τόνωση της ρευστότητας αποσοβεί τα οικονομικά αδιέξοδα, ή η τόνωση ρευστότητας απομακρύνει την επικείμενη καταστροφή της πλήρους δυσλειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, με πανηγυρικές συνέπειες τώρα, αλλά με τον λογαριασμό απλήρωτο.

Σιγά μην αποφανθώ εγώ, ποιο από τα δύο είναι... Οι οικονομολόγοι και οι πολιτικάντηδες θα το αναλύουν για πολλά χρόνια αυτό που γίνεται στις μέρες μας. Θα παρατηρήσω όμως ένα πράγμα: Οι τιμές δύο αθώων εμπορευμάτων, του καλαμποκιού (στο πάνω μέρος της εικόνας) και του πετρελαίου (στο κάτω) πήραν απότομη κατηφόρα στις αρχές του Ιουλίου. Αυτό ήταν, για μένα, το πρώτο συμπτωματικό φτάρνισμα, το ξεφούσκωμα της ενεργειακής φούσκας, μάλλον αποτέλεσμα του ξεφουσκώματος της αγοράς ακινήτων σε Αμερική και Αγγλία. Αν κρατήσει η πτωτική τάση αυτών των αθώων αγαθών, τουλάχιστον μειώνεται, για την ώρα ο πληθωρισμός.. Μειώνεται; Ή...

Τι σχέση μπορεί να έχουν αυτά με το νησί; Χμμ... Ίσως οι ανεμογεννήτριες πάνε περίπατο.

Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2008

Ηρεμιστικό


Κάπως οι μνήμες του νησιού, είτε ήταν τοπία, είτε ο ήχος από το κουρδιστό ρολόϊ της γιαγιάς, τικ-τοκ, τικ-τοκ, είτε τα τζιτζίκια ή ο ασταμάτητος αέρας, ή οι μυρουδιές από ρακιζιά ή κατώγια, ή η καμπάνα τα ξημερώματα ή το σούρουπο ήταν βάλσαμο, στα όποια προβλήματα είχα εδώ κοντά, ή σε μακρινές χώρες.

Άλλαξαν τα τοπία, όχι πάντα προς το καλύτερο, και δυστυχώς ερήμωσε το μέρος, ή μετακινήθηκαν οι άνθρωποι στην Αθήνα και την Χώρα. Οι λίγοι που έμειναν πίσω έλεγαν μέχρι πρόσφατα, «πότε θα πέσει καμιά πείνα να ξανάρθει ο κόσμος στα χωριά», με αναμνήσεις από την κατοχή...

Η Αγία Τριάδα (είναι και εκκλησία της Παναγίας) στο χωριό Γκοναριά, πάνω από την Αετοφωλιά. Το χωριό αυτό το εξαφάνισε ο δρόμος προς Πύργο. Στην φωτογραφία φαίνεται, αριστερά από την εκκλησία, ο παλιός, μάλλον μεσαιωνικός αλλά ίσως και παλιότερος, δρόμος Αετοφωλιά-Πύργος. Σε αυτό το σημείο, το μονοπάτι έχει χαθεί, αλλά εύκολα το βρίσκεις πριν ή μετά.

Ανταγωνισμός με δανεικά

ο/η σκουμπρί είπε...
«Το λυπηρό είναι ότι ο Έλληνας, ίσως κι άλλοι λαοί δεν το γνωρίζω, στηρίζει την προσδοκία της ευτυχίας στο χρήμα και ό,τι αυτό συνεπάγεται. Δεν μορφώνεται επαρκώς, ώστε να μπορεί να στηρίζεται και κάπου αλλού εκτός από το φαντακτερό του αυτοκίνητο, φθονεί τον διπλανό του για όσα έχει και τον ανταγωνίζεται με δανεικά».

Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2008

Αμμώνια (3)

Στην ίδια αυτή περιοχή με το μυστηριώδες όνομα, στα πιο απόκρημνα βράχια, σε μέρος που αγριεύεσαι και μόνο με την επίσκεψη, κάποιοι ζούσαν σε όχι τόσο απόμακρο παρελθόν. Τα ερείπια αυτά είναι το πολύ 100 ή 200 ετών (ξέρω και τον ιδιοκτήτη τους). Το χωράφι το οποίο είναι, είχε μέχρι πριν 30 ή 40 χρόνια καταπληκτικά σύκα και αμπέλια. Τώρα δεν έχει τίποτα, θύμα της προόδου και των κατσικιών. Το ερείπιο δεν είναι μόνο του, έχει και άλλα ερείπια, πιο παλιά ίσως, και λίγο πιο πάνω έχει μια πηγή που τελευταία όμως έχει στερέψει.

Η φωτογραφία είναι από το μονοπάτι της προ-προηγούμενης ανάρτησης. Απέναντι έχει δύο μονοπάτια, ένα ανεβαίνει κατακόρυφα, το άλλο πηγαίνει λοξά προς βορειοανατολικά, και από κάτω είναι το μεγάλο μονοπάτι-δρόμος από Κελιά προς Πύργο.

Αίτια και αιτιατά (2)


Είναι σημαντικό να καταλάβουμε την διαφορά μεταξύ «αιτίου» και «αιτιατού». Μόνο έτσι θα ξέρουμε, στο πρόβλημα που πάμε να λύσουμε, αν διορθώνουμε μόνο τα συμπτώματα, ή την πραγματική αιτία.

Η ανθρώπινη ελπίδα για καλύτερη ζωή, ακόμα και η απληστία είναι θεμιτές ανθρώπινες συμπεριφορές, και μόνο σε ανελεύθερα, φασιστικά καθεστώτα μπορούν να σου πούνε «μην θέλεις». Η προσπάθεια του εμπόρου να σου πουλήσει, έστω και με διαφημίσεις, είναι και αυτή κατανοητή. Αλλού είναι οι βαθιές αιτίες της σημερινής κρίσης.

Πριν από 20 χρόνια περίπου καταργήθηκε ο διαχωρισμός ανάμεσα στις παραδοσιακές τραπεζικές δραστηριότητες και στις χρηματιστηριακές δραστηριότητες. Καταθέσεις και δάνεια, στις τράπεζες. Μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια και επενδύσεις, αλλού. Χώρια τα πρόβατα από τους λύκους. Οι εμπορικές τράπεζες ζήλεψαν τα λεφτά των λύκων και άρχισαν να κάνουν δουλειές πολύ πιο επικίνδυνες από το παραδοσιακά δάνεια και καταθέσεις. Αυτό σημαίνει ότι πήραν ρίσκα που ήταν ασυμβίβαστα με την συντηρητική δουλειά τους. Αυτό ήταν το πρώτο μεγάλο λάθος.

Το δεύτερο λάθος ήταν πιο μουλωχτό, και έχει σχέση με βαρετά λογιστικά: Παραδοσιακά, μια επιχείρηση αποτιμούσε τα αποθέματα και τα εμπορέυματά της όσο πιο συντηρητικά γίνεται, στο χαμηλότερο της τιμής κτήσης και της αγοραίας αξίας. Είχες αγοράσει ένα σπίτι 1000 δρχ., δεν είχε σημασία αν είχε ανέβει η αξία στις 10.000, εσύ στα βιβλία το είχες 1.000. Αν το πουλούσες, κέρδιζες. Αυτό άλλαξε, και όχι μόνο επετράπη να τα «ανεβάσεις» λογιστικά, αλλά άρχισες να δανείζεσαι με την φουσκωμένη αξία. Στην παραμικρή δυσκολία στην αγορά, αυτό σημαίνει πρόβλημα για σένα και για την τράπεζα που σε δάνεισε. Στις μεγάλες εταιρίες πολλοί μάνατζερς έγιναν πλούσιοι από πλασματικά κέρδη…

Οι δύο αυτοί λόγοι, το ανακάτωμα τραπεζικών με επενδυτικές δραστηριότητες, και η κατάργηση του αυστηρού συντηρητισμού στην λογιστική αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων, μας έφεραν στην σημερινή κατάσταση. Εύχομαι να διορθώσουμε τις αιτίες του προβλήματος και όχι τα συμπτώματα. Εξαρτάται περισσότερο από τις μεγάλες Δυτικές οικονομίες, ελπίζω να δουν το φως.

Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2008

Αίτια και αιτιατά (1)

«το πάτημα ενός διακόπτη είναι το αίτιο και το άναμμα της λάμπας είναι το αιτιατό» λέει στα σχετικά λήμματα η Wikipedia…

Με ρωτάνε διάφοροι γνωστοί (τώρα που είναι Σαββατοκύριακο και δεν άγχονται σε ποια τράπεζα να μετακινήσουν τα λεφτά τους), «τι φταίει για αυτήν την κρίση. Πολύ δύσκολα απαντάω με λίγα και κατανοητά λόγια, πρώτα από όλα γιατί δεν ξέρω και δεύτερον, κρίσεις σαν και αυτές νομοτελειακά καταλήγουν σε ιδεολογικά και φιλοσοφικά.

Αυτό που ξεκίνησε την κρίση, είναι ότι οι αξίες των πραγμάτων παραφούσκωσαν. Η τιμή των σπιτιών, π.χ., ανεβαίνει όταν υπάρχει περισσότερη ζήτηση από προσφορά. Πως όμως ανεβαίνει η τιμή όταν η ζήτηση είναι πτωτική; Φτηνά δάνεια είναι η απάντηση. Δανείζεσαι, αγοράζεις, ποντάρεις ότι θα ανεβαίνει η αξία να πουλήσεις με κέρδος, αν ζοριστείς στο δάνειο… Ζορίζεσαι στο δάνειο, πας να πουλήσεις ανακαλύπτεις ότι δεν πουλιέται, πανικός! Αυτά όμως είναι συμπτώματα, δεν είναι αίτια.

Παράλογα δάνεια είναι μια δεύτερη απάντηση. Εορτοδάνεια; Θαυμάσια ιδέα! Γιατί να στερηθούμε την χαρά των Χριστουγέννων; Που ακούστηκε όμως…Εγώ ήξερα ότι αν δεν έχεις, δεν έχεις. Τι είναι οι Τράπεζες; Πρόνοια; Δεν έχει κύριε, δεν χαλάς. Ακούγεται σκληρό, αλλά η θεμιτή προσδοκία ευτυχίας είναι μία βασική αιτία της κρίσης. Απόλυτα θεμιτή. Η προσδοκία ευτυχίας με δανεικά δεν είναι θεμιτή.


Ρωτάω εγώ τώρα αφελώς... Φταίνε οι άνθρωποι ή φταίνε οι τράπεζες;

Μοναστήρια (2)

Ένα χρόνο αργότερα, η αίσθηση της ερημιά είναι πιο έντονη. Αν και είδα ταμπέλες από κτηματομεσίτη, πέρυσι, η εγκατάλειψη είναι ίσως πιο έντονη γιατί εκτός από το έρημο χωρίο έχουν μείνει και τα υπολείμματα της έκθεσης, φερτά ήταν; εκεί τα βρήκαν οι καλλιτέχνες; Πάντως φαίνεται ότι το μόνο μάζεμα το έκανε ο Δήμος. Όσο εντυπωσιάστηκα από τους καλλιτέχνες πέρυσι, τόσο αναρωτήθηκα πως άφησαν αυτά που άφησαν πίσω τους... Λεπτομέρειες

Είναι αδιαφορία; ή εμείς οι ίδιοι κοπτώμεθα για το τοπίο μας, αλλά στην πράξη δεν μας νοιάζει ή δεν αντέχουμε να το αντικρίσουμε;

Μοναστήρια (1)

Όσο καιρό περπατάω στο νησί, εντύπωση μου έκανε το χωριό Μοναστήρια. Έχει ωραία θέα. Νερά πολλά δεν μοιάζει να έχει. Και είναι έρημο, παρατημένο, σαν κάτι να συνέβη και οι άνθρωποι έφυγαν. Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι, ένα επώνυμος καλλιτέχνης (δυο τρεις για την ακρίβεια) έκαναν μια συγκινητική έκθεση, με θέμα το ίδιο το χωριό και την εγκατάλειψή του. Για όσους έχουν νοσταλγία παλιότερων ημερών ήταν ένα παράθυρο σε αναμνήσεις.

Προς στιγμή νόμισα ότι, με την έκθεση, θα ξανάρθουν άνθρωποι, μόνιμα, από τους πολλούς επισκέπτες...

Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2008

Αμμώνια (2)

Η αναζήτηση ναών του Δία (Άμμωνα ή άλλου) κάνει καλό στο κυκλοφοριακό, βλέπεις καταπληκτικές θέες και, με λίγη προσπάθεια, βλέπεις ίχνη από περίεργες ξερολιθιές. Υπάρχει βέβαια και ο μύθος της χρυσής γουρούνα με τα χρυσά γουρουνάκια, αλλά αυτά είναι στις Κόρης τον Πύργο, αρκετά χιλιόμετρα πιο βόρεια.

Χρυσά νομίσματα δεν είδαμε (σίγουρα θα είναι κάτω από τα φρύγανα), αλλά με τις πρώτες δροσιές, και την βροχούλα πριν 10 μέρες, βγαίνουν ένα σωρό περίεργα λουλουδάκια. Αναρωτιέμαι αν ξέρει κανένας τι είναι αυτά της φωτογραφίας...

Αμμώνια (1)


Λεπτομέρειες για τον Άμμωνα Δία δεν έχω, έτσι πρόχειρα, γιατί το google μου βγάζει ξενοδοχεία και κάποιον πιθανό ναό στην Χαλκιδική. Ωστόσο υπάρχει μια περιοχή, 50 περίπου μέτρα νότια από το λαγκάδι του Καναβά, στα Κάτω Μέρη που λέγεται Αμόνια ή Αμμώνια (αν θες να την συνδέσεις με τον Άμμωνα Δία, την Αιγυπτιακή ή Ελληνιστική εκδοχή του δικού μας). Τα "Αμμώνια" μου τα είχε αναφέρει η γιαγιά μου, ο φίλος μου ο Γιώργης που έχει εκεί τα πρόβατά του, και ο παπα Αντώνης στις "Αρχαιολογικές και Άλλες Διαδρομές", που κοντεύουν και έχω τελειώσει και με τις φωτογραφίες.

Δεν βρήκα στις φωτογραφίες του παπα Αντώνη φωτογραφία από τα "Αμμώνια", ενώ είχε φωτογραφίες από τα "Γράμματα", περίπου ένα χιλιόμετρο δυτικά. Έτσι πήγα προχτές, με τον φίλο μου, που ξέρει την περιοχή. Είδαμε την περιοχή, μου έδειξε την "Βοϊδοσπηλιά", και λίγο πιο πάνω ίχνος γωνίας πέτρινης με σχετικά μεγάλες πέτρες που δεν παραπέμπουν σε σταύλο. Πήρα φωτογραφίες και θα τις αναρτήσω με τις "Διαδρομές", ελπίζω σύντομα.

Στην φωτογραφία είναι το μονοπάτι που ανεβαίνει στα "Αμμώνια", παρακλάδι του παλιού μονοπατιού Κελιά-Πύργος. Οι παπούδες μας δεν πάχαιναν γιατί έπρεπε να κάνουν αυτή τη διαδρομή δύο φορές την ημέρα για 1-2 κιλά κατσικίσιο γάλα...

Ανησυχία


Το ότι έπεσε κάποιος δείκτης σε κάποιο μακρινό χρηματιστήριο ίσως δεν είναι είδηση. Ούτε είναι είδηση ότι έπεσε, αφού είχε ήδη πέσει, και παρ΄όλες τις παρεμβάσεις τραπεζών και κυβερνήσεων. Ούτε σημαίνει, το ότι έπεσε στις 9 Οκτωβρίου ότι δεν θα ανέβει στις 10.

Οι «δείκτες» είναι δείκτες του τι πιστεύει η αγορά θα κάνουν τα κέρδη των εταιριών, στην εν λόγω αγορά. Τίποτα άλλο; Είναι επίσης μέτρο του πόσο πλούσιοι ή όχι πλούσιοι είναι αυτοί που έχουν μετοχές. Πριν φωνάξετε «εμείς δεν έχουμε δεν μας νοιάζει», σκεφτείτε για μισό δευτερόλεπτο ότι το ταμείο που έχει τα λεφτά τις σύνταξής σας έχει μετοχές. Σκεφτείτε επίσης ότι τα κέρδη των εταιριών, είναι ίσως η δουλειά σας... Ξαφνικά αρχίζει να γίνεται ανησυχητικό.

Θα μου πεις «μα εκεί είναι μακριά, είναι αλλού, δεν με ακουμπάει». Όχι ακριβώς, οι αγορές και οι οικονομίες είναι συνδεδεμένες και ένα συνάχι στην Νέα Υόρκη μπορεί να είναι πνευμονία στην Αθήνα. Μια πνευμονία στην Νέα Υόρκη μπορεί να είναι βαρύ κρυολόγημα εδώ.

Εάν ακριβύνει το χρήμα, οι εταιρίες (είτε είναι στην Τήνο είτε είναι στην Νέα Υόρκη) θα προσπαθήσουν να κόψουν έξοδα, να μειώσουν αποθέματα, να κόψουν τις επενδύσεις για να μην χάσουν πολλά λεφτά. Οι άτιμοι οι δείκτες λένε ότι, στις 9 Οκτωβρίου οι επενδυτές πίστευαν ότι δεν θα τα καταφέρουν. Αν φτωχύνει ο κόσμος, οι σημερινοί «πλούσιοι» (τα μπλε χρώματα) θα γίνουν πορτοκαλί ή κίτρινο χρώμα φτώχειας, και οι φτωχοί θα γίνουν φτωχότεροι

Χμμ... σε ύφεση, ο προσκυνηματικός τουρισμός μπορεί και να αντέξει... Λες να ξέραν κάτι οι δικοί μας;

Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2008

Πρωινά σύννεφα


Οι μέρες έχουν μικρύνει και αυτό δεν βοηθάει το κέφι μας (αφού η μικρότερη μέρα κάπως αλλάζει την μελατονίνη στο νευρικό σύστημα). Δεν βοηθάει η οικονομική ανασφάλεια. Για την ώρα οι χρηματιστηριακοί δείκτες και οι ειδήσεις μοιάζουν σαν κάτι μακρυά. Πιο κοντά σε μας είναι η αίσθηση ότι τελικά έχουμε ακυβερνησία και ότι οι άρχοντές μας δεν πολυασχολούνται με τα κοινά, ούτως ή άλλως, αλλά νοιάζονται για την πάρτη τους, την βολή τους, την μόστρα τους και το πως «επικοινωνιακά» θα μας πείσουν για το ένα ή το άλλο θέμα.

Δεν έχουμε δει (ακόμα;) οικονομική δυσπραγία, άλλη από την ανησυχία για τους κεφαλικούς φόρους. Ούτε είναι κάτι που εύχομαι. Η ιστορία δείχνει ότι μεγάλες κινήσεις σε δείκτες είναι σαν το μαντείο των Δελφών, ή τα πρωινά σύννεφα που προμηνύουν βροχή (ή στην δικιά μας περίπτωση, αέρα).

Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2008

Εκλογές;

Τις μέρες που πέρασαν υπήρξε λίγη καλλιεργημένη φημολογία για εκλογές. Ίσως το παλιό δίλημμα «ή εγώ ή το χάος». Δεν συγκινήθηκα καθόλου, ούτε πιστεύω ότι θέλει κανείς εκλογές. Σίγουρα όχι οι ψηφοφόροι και οι επιχειρηματίες. Μάλλον όχι τα κόμματα, αφού οι δημοσκοπήσεις, όσο φαύλες και ανέντιμες και να είναι δεν δείχνουν «κάτι».

Τα παλαιομοδίτικα και φθαρμένα «πολιτικά» της Ελλάδας έχουν αρχίσει να γίνονται ανούσια μπροστά στην χρηματοοικονομική κρίση που δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμη. Δεν πολυπιστεύω τον προτεινόμενο προϋπολογισμό, ούτε έχω καμία εμπιστοσύνη στους πολιτικούς να διαχειριστούν κατάσταση που, ούτως ή άλλως, δεν ξέρουν και δεν μπορούν.

Ο κόσμος έχει πια την πεποίθηση ότι οι πολιτικοί μας, είτε είναι κυβέρνηση είτε αντιπολίτευση, θέλουν τον θρόνο για την δόξα και την μάσα, αλλά προσφέρουν αμφίβολες υπηρεσίες.

Αναγνώστης του blog μου έστειλε την φωτογραφία αυτή, προφανώς σε ετοιμότητα για τις εκλογές.

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008

Ελαιοτριβείο (ξανά)


Σχολιαστής, σε προηγούμενη ανάρτηση, μου ξαναθύμισε το θέμα. Η Τήνος έχει ελιές, όχι σαν την Σητεία, αλλά αρκετές ώστε να γεμίζουν τα φορτηγάκια τους οι αγρότες και να τρέχουν στην Άνδρο ή την Σύρο να τις «βγάλουν». Η Τήνος, παλιά, είχε λιοτρίβια. Τώρα συζητάνε να τα αναστυλώσουν, αλλά με την οικονομική και ταμειακή κρίση δεν θα υπάρχουν λεφτά ούτε για να τα φωτογραφίσουν, για 2-3 χρόνια.

Έχω ένα χωραφάκι 5 στρέμματα. Πάνω σε δρόμο, σε αγροτική περιοχή. Θα μπορούσα να κάνω δήθεν μια αποθήκη. Στην αποθήκη θα έβαζα κάποια εγκατάσταση, όχι τόσο πολυτελή όσο της φωτογραφίας, λίγο μικρότερη. Πενήντα άτομα στην Τήνο, με μια εισφορά ο καθένας, αγοράζουμε το μηχάνημα. Θα μπορούσαμε να κάνουμε και μια επεξεργασία των αποβλήτων, αν και ούτε στην Άνδρο ούτε στην Σύρο έχουνε, σιγά την όχληση σε τέτοιες μικρές κλίμακες (αν δεν σε καρφώσει κάποιος καλοθελητής).

Να ένα ελαιοτριβείο, «λαϊκής βάσης», να κάνουμε την δουλειά μας. Θέλει νερό (υπάρχει λίγο), ρεύμα (αυτό θα στοιχίσει), αλλά θα έχουμε και ένα παράνομο καζάνι από πίσω να βγάζουμε ρακί και να ψήνουμε μεζεδάκια, να βγαίνει λάδι μπροστά, και μεις να τραγουδάμε από πίσω.

Ενδιαφέρεται κανείς (από αυτούς που διαβάζουν και γράφουν); έχω ήδη καμιά δεκαριά φιλαράκια που βάζουν τον οβολό τους (πολυμετοχική Α.Ε.) και έχουν ελαιόδεντρα.

Η εικόνα είναι από ιταλική εμπορική μπροσούρα.

Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2008

Δείκτες και Δήκτες

Το πετρέλαιο έχει πάει στα $85-89 το βαρέλι. Ο Dow Jones έπεσε στις 9.749, κάτω 577 μονάδες. Το € έπεσε στα $1.35. Ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. έπεσε 164 μονάδες στα 2.641.

Ωστόσο δεν ανησυχώ. Δεν ήταν πολύς καιρός που το πετρέλαιο ήταν $30 το βαρέλι, και αυτό ήταν εξωφρενικό αφού το θυμάμαι και $3 το βαρέλι. Θυμάμαι τον Dow Jones στις 4.000, και το € στο $0.95. Όσο για τον Γενικό Δείκτη, τον θυμάμαι και 1.500, και 800.

Αυτοί οι δείκτες από μόνοι τους δεν είναι ούτε καλοί, ούτε κακοί. Και ενώ είναι αστείο ένα φιδάκι στις Κυκλάδες να ασχολείται με δείκτες (με δήκτες θα ήταν πιο λογικό), κοιτάω τα νούμερα με ενδιαφέρον. Θα πέσει κι άλλο το πετρέλαιο διεθνώς (για την ελληνική βενζίνη δεν ξέρω). Δεν θα πέσει όμως κάτω από $30, και μάλλον όχι κάτω από $50. Δεν θα εκπλαγώ αν δω τον Dow Jones στις 8.000. Δεν θα εκπλαγώ αν δω το € στο $1. Και δεν θα εκπλαγώ να δω τον Γενικό Δείκτη στα 1.200…

Φυσικά, ΔΕΝ σας λέω πότε θα γίνουν όλα αυτά γιατί δεν ξέρω, και αν ήξερα θα ήμουν αλλού. Ούτε, προς θεού, σας προτρέπω να κάνετε καμμία σχετική επενδυτική κίνηση.

Ειλικρινά ΔΕΝ πιστεύω ότι πρέπει να πηγαίνετε τα λεφτά σας βόλτα από την μία τράπεζα στην άλλη, απλά χάνετε χρόνο και πληρώνετε προμήθειες. Είμαι λιγότερο αισιόδοξος για τα ακίνητα. Διόρθωση σημαίνει «διόρθωση» και νομίζω τα ακίνητα είχαν φουσκώσει λίγο.


Οι «δήκτες» της φωτογραφίας είναι από κροταλία, και όχι από οχιά. Η οχιά είναι πιο χαριτωμένη...Και ξέχασα: ο χρυσός είναι στα $870 περίπου η ουγγιά. Τον θυμάμαι κάτω από $300, και για πολλά χρόνια κολλημένο στα $800

Απληστία


Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν να σώσουν το σύστημα. Φυσικά, για αυτούς, φταίει η …Αμερική (όπως στην ΝΔ φταίει, ακόμα, το Πασόκ…τώρα θα αλλάξει, θα φταίει η διεθνής κρίση).

Οι Ευρωπαίοι, σε αντίθεση με τους υπερατλαντικούς, δεν έχουν κοινό ταμείο. Δεν έχουν καν μια διεύθυνση. Η πρώτη αντίδραση των Γερμανών ήταν Γερμανική: «Εμάς το σπίτι μας είναι εν τάξει γιατί να πληρώσουμε τα προβλήματα των άλλων;» Ωστόσο η Γερμανία εξάγει, δυστυχώς, σε ιθαγενείς και πρέπει να βεβαιωθεί ότι δεν θα της πεθάνουν.

Το ότι ξεκίνησε η κρίση στην Αμερική, είναι λιγάκι παραμύθι. Η κρίση φάνηκε στην Αμερική, αλλά δύο αγγλικές τράπεζες έχουν κρατικοποιηθεί, και τραπεζικά προβλήματα υπάρχουν, για την ώρα, στο Βέλγιο, την Γερμανία και την Ολλανδία.

Δεν τα λέω αυτά ούτε για να σας τρομάξω, ούτε για να σας πω ότι δεν έχουμε πρόβλημα. Φυσικά και έχουμε. Δανειστήκαμε πέρα από τις δυνατότητές μας. Δανειστήκαμε με την παραδοχή ότι το διαμέρισμα που βάλαμε υποθήκη θα ανεβαίνει σε αξία (αυτό είναι «φούσκα»). Κάναμε «αναπτυξιακά έργα», ροκανίσαμε και φάγαμε το 30%, το αναπτυξιακό έργο ήταν μαϊμού και οι μίζες φαγώθηκαν σε πολυτέλειες και κατανάλωση.

Αυτό είναι το παγκόσμιο πρόβλημα: Απληστία με δανεικά (ή κλοπιμαία), χωρίς αίσθηση του ρίσκου.

Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2008

Ερείπιο


Το λεωφορείο από την Χώρα για τα χωριά, πριν από χρόνια δεν ανέβαινε από την "λεωφόρο Τριποτάμου", αλλά πήγαινε περιφερειακά, από την διασταύρωση για Δυο Χωριά, και την Καρυά. Ήταν η περίοδος που η επίσκεψη στη Χώρα για κάποια σοβαρή δουλειά φαινόταν σαν μακρινή εκδρομή.

Θυμάμαι να χαζεύω από το παράθυρο αυτό το ερείπιο και να αναρωτιέμαι πότε εγκαταλείφθηκε; Του πότε είναι η εκκλησία; Το μονοπάτι ήταν κάποτε ο κεντρικός δρόμος του ξεχασμένου οικισμού...προς τα που πήγαινε; Τι υπήρχε πρώτα, το εκκλησάκι ή το μονοπάτι;

Δεν ξέρω την συγκεκριμένη περιοχή, αλλά στα δικά μου μέρη έχει κάτι μονοπάτια που περνάνε από Ελληνιστικά ερείπια και προσχισματικά εκκλησάκια... Γι αυτό νομίζω ότι τα μονοπάτια είναι παλαιό δίκτυο.

Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2008

Χαμηλές απαιτήσεις

Έχουν φύγει οι επισκέπτες, και έχει μείνει μόνο η φθινοπωρινή υγρασία ενός ήσυχου πρωινού σε ένα μέρος που ποτέ δεν το ένοιαζε αν έχει ύφεση ή αν η Κυβέρνηση ξέρει τι της γίνεται, ή αν οι τράπεζες κάνουν καμιά απότομη τούμπα. Εδώ, ήταν πάντα αν θα έρθουν τίποτε πειρατές, αν θα έρθει καμιά πανώλη, αν θα μας βρει ο έφορος να πάρει το κριθάρι, κυρίως αν θα βρέξει. Χαμηλές απλές απαιτήσεις επιβίωσης.

Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2008

Ελευθερία επιλογής


Μέχρι το 1960 το κέντρο του κόσμου ήταν το χωριό. 70-80 σπίτια, χτισμένα κοντά το ένα στο άλλο, είτε κατάλοιπο της παλιάς φρουριακής διάταξης για τον φόβο πειρατών, είτε για την οικονομία της μεσοτοιχίας. Δεν υπήρχε γιατρός, ή χωροφύλακας, ή έφορος, ή μετρητά. Η επαφή με τον έξω κόσμο ήταν ένα ραδιόφωνο με μπαταρίες, που το βράδυ μετέδιδε προπαγάνδες για μακρινούς άρχοντες.

Δύσκολα μπορεί να περιγράψει την αίσθηση «κοινότητας», αλλά, παρ’ όλη την αντικειμενική υλική φτώχεια, υπήρχε, όπως υπήρχε και η αίσθηση της αυτάρκειας, και του «δίκιου». Προσπαθώ να θυμηθώ τα πράγματα, και να καταλάβω τι άλλαξε την συμπεριφορά των ανθρώπων, για να το γράψω με τρόπο αφοριστικό.

Αυτό που άλλαξε ήταν η αίσθηση των επιλογών: Δεν είχες επιλογές: Αν δούλευες στα χωράφια σου, έτρωγαν τα παιδιά σου. Αν δεν δούλευες, δεν έτρωγαν. (Και φυσικά, «αν» έβρεχε). Αυτό που επίσης άλλαξε ήταν το δίκτυο του νερού. Τότε υπήρχε μόνο η βαρύτητα. Ένας κεντρικός υδραγωγός («υνταγός»), ζούσες αναγκαστικά γύρω από αυτόν, και αν δεν τηρούσες την αδιαπραγμάτευτη πειθαρχία του εκ περιτροπής ποτίσματος, σε προκαθορισμένες ώρες της μέρας και της νύχτας, είχες τις ίδιες κακές συνέπειες: δεν έτρωγες.

Μετά άνοιξε η «οικοδομή» και το χωριό ερήμωσε, αφού όλοι, μα όλοι προτιμούσαν την ελευθερία της επιλογής.

Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2008

Προοπτική

Από το τέλος του εμφυλίου πολέμου μέχρι τώρα, έχουν αλλάξει πολλά. Σαφώς και είμαστε καλύτερα σήμερα. Σαφώς έχει πέσει η παιδική θνησιμότητα, η ανεργία, η φτώχεια. Την δεκαετία του '50 (που δεν την πολυθυμάμαι) και του '60, πολλοί είχαν το όνειρο του μεροκάματου, του σπιτιού με δικιά του ξεχωριστή πόρτα. Είχαμε περιπέτειες σαν «Δημοκρατία», αλλά δεν θα έλεγα ότι είμαστε ανελεύθεροι, και σίγουρα πολλοί θα πούνε ότι η μεσαία τάξη διπλασιάστηκε, δημιουργήθηκε πλούτος, και είμαστε πολύ καλύτερα.

Δεν ξέρω αν οι αξίες μας, ή η ηθική μας ή η παιδεία μας βελτιώθηκε. Δεν ξέρω πόση από την ευημερία είναι ψευδαίσθηση, πόση είναι με δανεικά και πόσο θα ξεφουσκώσει η φούσκα, και ποιους θα επηρεάσει περισσότερο. Το μόνο που είμαι σίγουρος είναι ότι οι εξελίξεις δεν είναι απόλυτα ελέγξιμες και κανείς σοβαρός δεν μπορεί να εκτιμήσει τις συνέπειες του τι γίνεται στην διεθνή αγορά.

Μιλήστε με τους παππούδες σας. Ρωτήστε πως ήταν η δεκαετία του '50 στην Ελλάδα, νωρίτερα, αν θυμάται κανείς. Βρείτε μυθιστορήματα του Μυριβήλη, του Τερζάκη του Καραγάτση ή του Βενέζη. Αυτή ήταν η Ελλάδα πριν την τηλεόραση, τα εορτοδάνεια και τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης.

Θυμάται κανείς τον νεαρό της εικόνας;

Ψηφοφορία


Το ότι ψηφίστηκε από την Γερουσία των ΗΠΑ το σχέδιο διάσωσης, δεν είναι η είδηση. Η είδηση είναι ότι η Γερουσία (νομοθετικό όργανο ανεξάρτητο από την Κυβέρνηση) το καταψήφισε την πρώτη φορά, επειδή αρνήθηκαν οι Ρεπουμπλικάνοι (στο ίδιο κόμμα της Κυβέρνησης!). Πέρασε όταν μπήκαν στη πρόταση και $100 δις φοροαπαλλαγές. Υπήρξαν Δημοκράτες που ψήφισαν «ναι» και «όχι». Το ίδιο και με Ρεπουμπλικάνους. Κατά συνείδηση. Σε Δημοκρατία που λειτουργεί.

Προσέξατε το άλλο; πέρασε η πρόταση διάσωσης με δανειοδοτήσεις μέχρι $700 δις στο τραπεζικό σύστημα και με μείωση φόρων $100 δις.

Συγκρίνετε αυτό με την λειτουργία της Ελληνικής «Δημοκρατίας». Δεν χρειάζεται να είσαι πλούσιος ή ιμπεριαλιστής για να είσαι Δημοκράτης. Κοινό νου χρειάζεται να έχεις και να μην είσαι ζαγάρι. Θα έλεγα να το συγκρίνετε και με τα μυαλά στο Υποικ, αλλά μην χάνετε τον καιρό σας, δεν έχουν τέτοια μυαλά.

Παλιοκκλησιά (2)


Κάποιος άπιστος Θωμάς, κλονίστηκε όταν είδε την υπερμεγέθη, ρηχή πέτρινη γούρνα, δύο αναρτήσεις πιο πίσω, αλλά δεν θυμόταν να είναι επικλινής η σκεπή της Παλιοκκλησιάς ( ή ότι έχει απομείνει). Για σένα άπιστε, και κατά παρέκκλιση του προγράμματος, προτρέχοντας, εν μέσω διεθνούς οικονομικής ανησυχίας, φημολογίας εκλογών και τεράτων και σημείων, σου αφιερώνω πειστήρια εικόνα.

Πρόσεξε τις πεσμένες λαξευμένες πέτρες. Δεν κάθισα να τις μετρήσω (ούτε κουνιούνται για να τις ταιριάξω). Πρόσεξε την βάση κάτω δεξιά (πολύ μπροστά ή πίσω από το κυρίως κτίσμα).

Ο «βωμός» είναι από την άλλη πλευρά.

Τετάρτη 1 Οκτωβρίου 2008

Παλάτια στην άμμο

Δύσκολο να προβλέψεις το μέγεθος και τον αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στην οποία φαίνεται είμαστε και εμείς. Ξεπερνάει τα απούλητα σπίτια… Θα ξυπνήσουμε μερικοί από εμάς και θα ανακαλύψουμε ότι έχουμε μόνο το 70% των χρημάτων που νομίζαμε ότι είχαμε στην πάντα. Ή ότι η δουλειά, που επιτέλους είχε στρώσει, τέλειωσε απότομα.

Οι καιροί είναι πονηροί. Χτες, το ευρώ είχε την μεγαλύτερη πτώση του έναντι του δολαρίου, επειδή αποφάσισαν οι Ευρωπαίοι να παρέμβουν υπέρ κάτι Ευρωπαϊκών τραπεζών.

€45 εκατ. ευρώ έχουν οι πελάτες του private banking και των ΑΕΔΑΚ της Τάδε Τράπεζας. Μικρότερα ποσά οι πελάτες άλλων Ελληνικών τραπεζών, μεγαλύτερα οι πελάτες ξένης τράπεζας (
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11379&subid=2&tag=9283&pubid=1660538) Να τους χαίρεστε τους επενδυτικούς σας συμβούλους… Ξέρετε που είναι η Lehman και τι δουλειά κάνει; Όχι. Έ τι ψωνίζετε;

Η Τράπεζα της Ελλάδος συστήνει στις άλλες τράπεζες «να προσέχουν» και σε μας όλους, ψυχραιμία... (
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_30/09/2008_250403). Εγώ άλλο πιστεύω σύστησε η Τράπεζα της Ελλάδος.« Τα μάτια σας 14 στην ρευστότητα και την διατραπεζική, και αν κάποιος ζοριστεί, να τρέξει η Εθνική να τον σώσει». Και ο ex machina deus Βγενόπουλος κάνει αύξηση κεφαλαίου €5 δις (άρα μη φοβάστε θα αγοράσει αυτός...)

Πόσο θα κρατήσει; 1,5 με 3 χρόνια λένε οι σοφοί αλλά κανείς μας δεν έχει ξαναδεί τέτοια άσκηση. Η κάθαρση είναι πικρό φάρμακο: Πτώση κινητών και ακινήτων αξιών, κοινώς ξεφούσκωμα (και, ναι, ανακατανομές…)