Φθινοπωρινή ισημερία με πανσέληνο

Είμαστε στο τέλος του τρίτου μήνα του Αττικού ημερολογίου, στο τέλος του Βοηδρομιώνος (23 Αυγούστου – 22 Σεπτεμβρίου) και την κορύφωση των Μεγάλων Ελευσίνιων Μυστηρίων. Θα είχαν ξεκινήσει πριν 10 μέρες και θα τέλειωναν σήμερα, μετά από πομπή από τον Κεραμεικό στην Ελευσίνα. Τα Ελευσίνια Μυστήρια ήταν ήδη «αρχαία» θρησκεία τον 5ο π.Χ. αιώνα, με προέλευση στην αρχαϊκή ή την μυκηναϊκή και ίσως την μινωική εποχή.

Φυσικά, αν και ξέρουμε το πότε γινόταν οι τελετές, και ότι αφορούσαν στην λατρεία της Δήμητρας και της Περσεφόνης, του Ίακχου, ή Διόνυσου, και της Εκάτης, και ότι υπήρχε φως ή φωτιά που ίσως συμβόλιζε την μετά θάνατο ζωή, δεν ξέρουμε πολλά πράγματα, γιατί τα Μυστήρια ήταν απόρρητα, και η αποκάλυψη του περιεχομένου τους τιμωρούνταν με θάνατο. Αλλά η βιβλιογραφία αναφέρει κάποια αναπαράσταση της ταλαιπωρίας της Δήμητρας που έχασε την Περσεφόνη, τον θυμό της με τον Δία, την άρνησή της να αφήσει τους σπόρους να φυτρώσουν, την επιστροφή της Περσεφόνης, το ρόδι, και τους 9 (ή 6;) μήνες πάνω στην Γη, και 3 (ή 6;) στον Κάτω Κόσμο.


Τα Ελευσίνια Μυστήρια τέλειωσαν το 392 μ.Χ. από τον Φλάβιο Θεοδόσιο (τον 1ο), και το 396, Γότθοι (με χριστιανούς ιερομόναχους) κατέστρεψαν τα κτίσματα και σκότωσαν του τελευταίους ιεροφάντες. Το ιερό στην Ελευσίνα είχε καταστραφεί το 170 μ.Χ. από Σαρμάτες (Ιρανούς-Σκύθες από την Νότια Ρωσία, την Ουκρανία και τον Καύκασο) και είχε ξαναφτιαχτεί από τον Μάρκο Αυρήλιο. Ο Φλάβιος Κλαύδιος Ιουλιανός, ο τελευταίος αυτοκράτορας απόγονος του Κωνσταντίνου, γνωστός και ως Παραβάτης ή Φιλόσοφος, ήταν και ο τελευταίος Ρωμαίος αυτοκράτορας που μυήθηκε στα Ελευσίνια Μυστήρια.


Οι νεοπαγανιστές έχουν κρατήσει την φθινοπωρινή ισημερία στο εορτολόγιό τους με αναφορά στην Περσεφόνη, την Δήμητρα, τον Διόνυσο, και, φυσικά, την Εκάτη.

Η μέρα (και η νύχτα) είναι γιορτή της δεύτερης σοδειάς (η πρώτη είναι το καλοκαίρι), και του σταφυλιού, με φθινοπωρινά ζεστά χρώματα μούστου και φύλλων που ξεραίνονται. Είναι και αρχή της προετοιμασίας για την γιορτή που ακολουθεί το τέλος Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου για όλες τις ψυχές και όλους τους άγιους.