Περιστεριώνες της Τήνου ( 1 )

Κάποτε ζούσε ο Άνιος που είχε κόρες θαυμαστές και ενάρετες.
Γι αυτό και ο Διόνυσος τις προίκισε με το χάρισμα να μεταμορφώνουν ότι άγγιζαν σε λάδι, σιτάρι και κρασί, τα πιο σημαντικά αγαθά.
Τον καιρό εκείνο, ο Αγαμέμνονας ετοίμασε την εκστρατεία κατά της Τροίας, άκουσε για τις κόρες του Άνιον και θέλησε να τις πάρει μαζί του, για να εξασφαλίσει τροφή για το στρατευμά του. Αυτές όμως αρνήθηκαν να τον ακολουθήσουν και κρύφτηκαν σε ένα από τα νησιά του Αιγαίου. Τότε ο Αγαμέμνονας αποφάσισε να τις πάρει μαζί του με την βία. Τρομαγμένες οι κοπέλες ζήτησαν την προστασία του Διόνυσου κι εκείνος τις μεταμόρφωσε σε λευκές περιστέρες. Από τότε τα σοφά και ενάρετα αυτά πουλιά κατοικούν στις Κυκλάδες. (Φερεκύδης)


Αυτά αναφέρει η παράδοση για τα περιστέρια, αλλά ας δούμε τι συνέβαινε στον ίδιο χώρο κατά τους νεότερους χρόνους, οπότε κτίστηκαν οι στολιστοί περιστεριώνες που μοιάζουν με μικρούς πύργους.















Η Τήνος που η ιστορία της αρχίζει κάπου 10 χιλιάδες χρόνια νωρίτερα καταλήφθηκε το 1204 από τους Βενετσιάνους , που τοποθέτησαν Ενετό κυβερνήτη, της οικογένειας των Γκύζη. Οι Βενετοί έφεραν μαζί τους και τη νομοθεσία τους. Έτσι ανάμεσα στ’ άλλα εφαρμόστηκε και στην Τήνο όπως και στα υπόλοιπα Βενετοκρατούμενα νησιά, το δυτικό δίκαιο.
Ένα από τα προνόμια των ευγενών, σύμφωνα με το δυτικό αυτό δίκαιο ήταν ότι είχαν το αποκλειστικό δικαίωμα να εκτρέφουν περιστέρια, το λεγόμενο <δικαίωμα του περιστεριώνα>>.


Οι ντόπιοι, δουλοπάροικοι πια ,υπηρετούσαν τους κατακτητές και είχαν την υποχρέωση να φροντίζουν τα περιστέρια, να τους χτίζουν τους περιστεριώνες, να υφίστανται τις καταστροφές που προξενούσαν στις καλλιέργειες, καταστροφές που λογίζονταν ως φόρος. Το μόνο κέρδος των Τηνίων χωρικών ήταν η κοπριά των περιστεριών που λίπαινε το φτωχό κυκλαδίτικο χώμα των χωραφιών.














Τα δυτικοφερμένα <κολουμπάρια>>, οι περιστεριώνες , στα χέρια των Τηνιακών τεχνιτών έγιναν έργα τέχνης. Χρησιμοποιώντας τα ντόπια υλικά, όπως για τα σπίτια τους, κατασκεύασαν ένα από τα πιο πρωτότυπα και καλαίσθητα στοιχεία της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής.


Αφού έφυγαν οι Βενετοί από την Τήνο, οι ντόπιοι συνέχισαν να εκτρέφουν περιστέρια, αλλά, τώρα πια για λογαριασμό τους, γιατί εκτός από το λίπασμα, έπαιρναν το νόστιμο και εμπορεύσιμο κρέας τους.
Κατά τον 18 και 19 αιώνα χτίστηκε πλήθος από περιστεριώνες στο νησί. Σήμερα υπολογίζεται ότι έχουν μείνει περίπου 1000.