Πως φτάσαμε ως εδώ (2)

Η οικονομική ή, για την ακρίβεια, η επιχειρηματική Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, είναι σχετικά εύκολη υπόθεση, αν έχεις την υπομονή να το δεις λίγο από μακριά. Το Ελληνικό Κεφάλαιο αναπτύχθηκε μετά τον Εμφύλιο, αλλά έφτασε σε αδιέξοδα στα τέλη της δεκαετίας του ’60. Αυτά τα διαχειριστικά αδιέξοδα συνέπεσαν με πολιτικά αδιέξοδα, ή ψυχροπολεμικές ή άλλες προβοκάτσιες (θα αργήσουμε να μάθουμε με βεβαιότητα) και βρεθήκαμε το 1974 με λιγότερη Κύπρο και σε πλήρη σύγχυση.


Η θέση μας σε αυτόν εδώ τον χώρο είναι συνυφασμένη με μεγάλες γεωπολιτικές κόντρες. Μου αρέσει να αρχίζω με τα Ορλωφικά και τον Γαλλο-Αγγλικό πόλεμο των 7 ετών που ανέφερα πριν μερικές μέρες εδώ και εδώ. Από τον πόλεμο των 7 ετών, στον 18ο αιώνα, τρώγονται μεταξύ τους οι Ευρωπαίοι, δηλαδή οι Άγγλοι, Γάλλοι, Πρώσοι, Αυστριακοί και Ρώσοι, αρχικά για τον έλεγχο της Ευρώπης, αλλά λίγο αργότερα για τον έλεγχο της Ινδίας και της Μέσης Ανατολής.


Έχουμε την κακή τύχη να είμαστε στην περιφέρεια της Ευρώπης και της Ασίας, στο θαλάσσιο πέρασμα της Αγγλίας, για τις αποικίες της, και όλης της Δυτικής θαλασσοκρατορίας για τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής. Τα ίδια πετρέλαια φαίνεται να λιγουρεύονται και οι Γερμανοί, είτε μέσω ΝΑ Ευρώπης είτε μέσω Καυκάσου. Το πράγμα γίνεται χειρότερο: Οι Ρώσοι πολύ θα ήθελαν να ελέγχουν την Ανατολική Μεσόγειο, είτε για πάρτη τους, είτε για να μην την ελέγχουν οι άλλοι.


Αυτές οι Μεγάλες Δυνάμεις μας έφτιαξαν, και αυτές τσακώνονται ποια θα μας ξεκάνει για να μας «σώσει» ή για να κάνει ζημιά στους …άλλους. Η ύπαρξή μας από το 1829 μέχρι το 1945 είναι η σχέση μας, όχι πάντα αγαθή με αυτές τις Μεγάλες Δυνάμεις, και πάντα, βρεθήκαμε, όχι 100% με την θέλησή μας, με την πλευρά της θαλασσοκρατορίας των Άγγλων. Ακόμα και το 1940, δεν ήταν καθόλου σίγουρο ότι είχαμε όρεξη να εμπλακούμε, αλλά αν είμαστε ουδέτεροι ή αδιάφοροι ή διχασμένοι σε εμπλοκή κατά των Γερμανών, δεν μπορούσαμε παρά να αντισταθούμε κατά των Ιταλών. Έτσι βρεθήκαμε πάλι, με τους Άγγλους. Οι Σοβιετικοί, στην αρχή ήταν με τους Γερμανούς (ψάξτε το σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότωφ), αλλά τα χάλασαν, και «συμμάχησαν» με τους Άγγλους. Κατά κάποιον άσχημο τρόπο, η Αντίσταση του 1940-45, ακολούθησε, εν μέρει, αυτές τις λυκοφιλίες.



Μάλλον επειδή είμαστε παραθαλάσσιοι, βρεθήκαμε πάλι με την θαλασσοκρατορία αρχικά δηλαδή τους Άγγλους και σύντομα τους Αμερικανούς, λίγο με την Γιάλτα και έμπρακτα με το αποτέλεσμα του Εμφυλίου Πολέμου. Με εξαίρεση τις Αγγλικές μηχανορραφίες στην Κύπρο, τα πράγματα θα ήταν ήσυχα, αν κάπως, δεν είχαμε την περίεργη υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ (με τον Ανδρέα Παπανδρέου;) και την Αποστασία (με τον Κ. Μητσοτάκη) του 1965.


Αυτά στην μέση του Ψυχρού Πολέμου, λίγο μετά την Κούβα και με το Βιετνάμ να χειροτερεύει. Το 1967 είχαμε Χούντα που τέλειωσε όταν, με καθυστέρηση, οι Άγγλοι πέτυχαν την de facto διχοτόμηση της Κύπρου.


Τα πράγματα περιπλέχτηκαν το 1989 με την πτώση του τοίχου του Βερολίνου, και την επανένωση των Γερμανιών. Είναι ενδιαφέρον ότι ούτε η Αγγλία (η Θάτσερ), ούτε η Γαλλία (ο Μιτεράν) ήταν υπέρ της επανένωσης. Φαίνεται, μάλιστα, ότι ο Μιτεράν δέχτηκε τελικά, υπό τον όρο ότι οι Γερμανοί θα δεχόταν το ευρώ και την νομισματική ένωση που έγιναν το 1999 και το 2002 αντίστοιχα.


Και όλα ήταν στάσιμα και σταθερά μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2001 και την κατάρρευση των Δυτικών αγορών το 2008. Θεωρώ ότι τα δύο συνδέονται.. Θεωρίες πάντα υπάρχουν, με γνώμονα το «ποιος ωφελείται», αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία. Σημασία έχει ότι έπαψε να έχει στρατηγική σημασία η Ελλάδα σας «σύμμαχος της Δύσης εναντίον των κομμουνιστών», και από την εποχή του Σημίτη είναι σαφώς «Ευρωπαϊκή», κάτι για το οποίο συχνά πανηγυρίζουμε.


Δυστυχώς, είμαστε στην Ενωμένη Ευρώπη, αλλά όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες είναι πολλές και διαφορετικές Eμείς όπως λέει και ο Άλκιμος, μάλλον δεν κάναμε καλή αυτοδιαχείριση. Οι αγορές το βλέπουν αυτό, εξ ού και τα περιβόητα, πλέον, spreads. Ταυτόχρονα, είναι σαφές ότι ούτε το ΝΑΤΟ είναι αυτό που ήταν ούτε η ..ΕΟΚ. Οι ίδιες «Μεγάλες Δυνάμεις» που είχαν δική τους ατζέντα σε σχέση με την Ανατολική Μεσόγειο και τις παραθαλάσσιες χώρες της, τώρα έχουν οικονομικές και στρατηγικές διαφορές. Για να το πω απλά και ίσως απλοϊκά, ο κόσμος γύρω μας αρχίζει να θυμίζει σε μερικά πράγματα 1910 και σε άλλα 1930. Οι Γερμανοί και οι Ρώσοι έχουν μια συνύπαρξη που έχει σχέση με τροφοδοσία ενέργειας (και ίσως ατσαλιού και άλλων μετάλλων), οι Αμερικανοί έχουν τα δικά τους στην Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία, και οι Άγγλοι με τους Αμερικανούς, αλλά δεν ξεχνούν και τις δικές τους ατζέντες.

Και εμείς; Υπερχρεωμένοι, περιμένουμε να μας σώσουν οι …«Ευρωπαίοι», αλλά οι «Ευρωπαίοι» έχουν αφήσει κακές μνήμες, και δεν φημίζονται για ελεήμονα φιλευσπλαχνία. Οι Αγγλοαμερικάνοι, αν είναι μαζί σε αυτήν την άσκηση, εκτιμώ ότι δεν βλέπουν με καθόλου καλό μάτι την Γερμανορωσική προσέγγιση, ή την έξοδο της Γερμανίας στην Ανατολική Μεσόγειο, ή την έμμεση έξοδο της Ρωσίας (και των αγωγών της) στην περιοχή. Οι Τούρκοι ικανότατοι στο να παίζουν δικό τους παιχνίδι, οι Αλβανοί δεν έχουν ξεχάσει την Μεγάλη Αλβανία, οι Σκοπιανοί κάπως δεν είναι Μεγάλη Βουλγαρία, αλλά σαν «Μακεδονία»… τι διαφορά έχει;


Και πείτε μου εσείς τώρα… Σε όλο αυτό το σκηνικό ποιος ωφελείται αν Ελληνοποιήσουμε κάμποσους Αλβανούς και μωαμεθανούς Πακιστανούς και άλλους Αφρικάνους;