Μονοπάτια, ή Δρόμοι Τήνου;

Από emails που παίρνω, καταλαβαίνω ότι υπάρχει «προβληματισμός» για τα μονοπάτια, και αν είναι μονοπάτια ή δρόμοι ή … ημιονικοί οδοί, μάλλον με αφορμή άρθρο που γράφτηκε στην Τηνιακή.

Το «ημιονικοί» δεν πολυστέκει, ελάχιστα μουλάρια είχε η Τήνος, γαϊδούρια είχε. Και χωρίς να είμαι αυθεντία, αυτό που εγώ έχω περιγράψει σαν μονοπάτια είναι «δρόμοι», σχεδιασμένοι για αγροτικές, εμπορικές, και αμυντικές χρήσεις πριν από πολλά χρόνια. Και όταν λέω πολλά χρόνια εννοώ και από π.Χ., αφού πολλοί δρόμοι, ή μονοπάτια, οδηγούν ή περνούν από προφανείς αρχαιολογικούς χώρους. Φυσικά οι πιο πολλοί «δρόμοι» είναι απλά για να πηγαίνει ο κόσμος στα χωράφια του. Έτσι άλλοι «δρόμοι» είναι κεντρικοί, άλλοι παράπλευροι και άλλοι καταλήγουν σε μονοπάτια, που απλά συνδέουν το τέλος κάποιου δρόμου με την αρχή άλλου.

Μέτρησα περίπου 1.000 χιλιόμετρα τέτοιους «δρόμους» στην Τήνο, όπου ορίζω την λέξη «δρόμος» ως δίοδος για ανθρώπους ή και ζώα, με ξερολιθιά δεξιά και αριστερά, καλντερίμι, πλάκες, ή χώμα ή πέτρες, ανάλογα το μέρος, με φάρδος από ταπεινό 1 μέτρο μέχρι μεγαλειώδες 4-5 μέτρα.

Τα χίλια αυτά χιλιόμετρα είναι ενδιαφέροντα… Πρώτον είναι ανεκτίμητης αξία ιστορικά και ανθρωπολογικά μνημεία. Δεύτερον δίνουν δικαίωμα δρόμου, με την νομική έννοια, σε όσους έχουν ιδιοκτησίες. Τρίτον, αν έχεις συμβόλαιο πριν το 19κάτι που αναφέρει τον «δρόμο» έχεις κάτι προνόμια. Τέταρτον, είναι σε μελετημένες ισοϋψείς, και επομένως καλός οδηγός για μπουλντόζες με φαντασιώσεις και φιλοδοξίες. Πέμπτον, αν ανοίξει κάποιος αμαξωτό δρόμο, 1-2 μέτρα φάρδος είναι ήδη κοινόχρηστα, άρα οι γκρίνιες λιγότερες.

Καταλαβαίνω την στενοχώρια όσων αγαπούν την Τήνο, καταλαβαίνω και τις ανάγκες των ανθρώπων να κάνουν τη δουλειά τους, ή να πάνε στα χωράφια τους, λυπάμαι για την ζημιά ή την καταστροφή στο χειροποίητο τοπίο.


Τι να κάνω; Να σας πω μόνο ότι σε πολλές από τις φωτογραφίες σε αυτό το blog, και σε μία από τις παραπάνω, έχω «κρύψει» τα έργα των σύγχρονων ανθρώπων. Σε όλους εύχομαι, μέτρο, σύνεση, κατανόηση και ισορροπία. Και απολαύστε τον δροσερό Μάη που θα τελειώσει σύντομα.