Μεσαιωνική Τήνος (2)

Λέει ο Βακαλόπουλος:

«Εθνολογικά υπολείμματα - απόλυτα όμως εξελληνισμένα - των Φράγκων που εγκαταστάθηκαν στα νησιά του Αιγαίου κατά καιρούς, από την εποχή της φραγκοκρατίας ως τον 19ο αιώνα, βρίσκουμε σήμερα στην Τήνο, Νάξο, Σύρο και Σαντορίνη. Μόνα ίχνη της μακρινής καταγωγής τους είναι τα ξενικά τους επίθετα και το καθολικό τους δόγμα, χωρίς όμως τα κριτήρια αυτά να είναι ασφαλή, ιδίως το τελευταίο, γιατί πρέπει να έχουμε υπ' όψη μας ότι κατά τους τελευταίους αιώνες της βυζαντινής αυτοκρατορίας - ιδίως μετά το 1204 στα τρία πρώτα νησιά - παρατηρήθηκαν ομαδικές προσελεύσεις ορθοδόξων στα τρία πρώτα νησιά των ευφορώτερων μερών στο δυτικό δόγμα, για να διατηρήσουν την κυριότητα των κτημάτων τους, που απειλούνταν από τους Φράγκους κατακτητές, ή για να αποκτήσουν πολιτικά και πιθανόν οικονομικά πλεονεκτήματα. Κατά την διάρκεια όμως των δύο τελευταίων αιώνων του Βυζαντίου και της τουρκοκρατίας παρατηρήθηκε και το αντίθετο, δηλαδή προσέλευση καθολικών και στην ορθοδοξία.

Την Ελληνικά καταγωγή των περισσοτέρων καθολικών των νησιών του Αιγαίου μαρτυρούν όχι μόνο η ελληνική γλώσσα, που εξελίσσεται κανονικά κατά το νότιο γλωσσικό ιδίωμα και ειδικά των Κυκλάδων, τα σωζόμενα έγγραφα, τα ελληνικά τοπωνύμια, τα ονόματα των δένδρων, θάμνων, αγριολούλουδων, καρπών κ.λ., αλλά και - το σπουδαιότερο - τα ήθη και έθιμά τους, ιδίως τα θρησκευτικά».