Φούρνος

Τέτοιες μέρες όπως και παλιά, oι νοικοκυρές ζυμώνουν και πλάθουν μανιωδώς. Πολλοί στα χωριά χρησιμοποιούν ακόμη φούρνους με ξύλα, όπως παλιά. Δηλαδή, φρύγανα, καλάμια και κλήματα. Οι φούρνοι είναι σχετικά σύγχρονοι, κατασκευασμένοι με πυρότουβλα.

Παλιά, οι φούρνοι ήταν πέτρινοι, με μόνωση, γύρω και πάνω από τον πέτρινο θόλο, από άμμο θαλάσσης. Αν ένας φούρνος σήμερα χωράει 3 ψωμιά διαμέτρου 30 ή 40 εκατοστών το καθένα, τότε χωρούσε 12 ή παραπάνω ψωμιά των 50 ή 60 εκατοστών το καθένα. Το ψωμί ήταν επικίνδυνο αν έπεφτε πάνω σου, όπως επικίνδυνο ήταν και το κόψιμο αφού είχε σκληρή και χοντρή κρούστα.

Στους πέτρινους φούρνους «ζυμώναν» 6-8 νοικοκυρές μαζί, κάθε μία με τα δικά της ξύλα, και δύο ή τρία «ανάμματα» ή «πυρώματα». Το πρώτο άναμμα κρατούσε δύο ώρες. Τα επόμενα, μιάμιση ώρα και η διαδικασία ήταν εκ περιτροπής, κάθε βδομάδα, ώστε να μην αδικούνται πάντα οι ίδιες πρώτες νοικοκυρές. Ο «πανιστής» καθάριζε τον φούρνο από την στάχτη και με την «καγκερίδα» μετακινούσαν τα ψωμιά. Η στάχτη του φούρνου πήγαινε στην μπουγάδα με λεμονόφυλλα

Η μυρουδιά του φούρνου είναι ακόμη στη μύτη μου. Σαν όνειρο θυμάμαι τα ονόματα των φούρνων από τα παρατσούκλια των ιδιοκτητών: της Βάγενας, της Μπόγκαινας, της Γκιακούδενας, της Μπουρμπουνούς, του Οινωής Μπαρντόν, του Μαγιεδάκη, του Γαμπελάκη, της Τοπανούς, της Γκέκαινας της Καραμελούς…

Η επανάσταση ήρθε όταν ο Ψωμάς γνωστός και ως Ζάκος αν και τον λένε Γιώργο, άνοιξε φούρνο στη Κώμη, και άρχισε διανομή «φρατζόλας» στην αρχή σαν είδος πολυτελείας, και αργότερα υποκατάστατο του σπιτικού.

Ο Αντώνης ακόμα προσφωνείται «Ψωμάς» όταν έρχεται για διανομή κορνάροντας από μακριά σαν ρολόι των 11:30. Κάπως κατόρθωσε και φτιάχνει ψωμί που θυμίζει το παλιό. Εγώ τον βρήκα από την μυρουδιά του φρέσκου ψωμιού στον φούρνο του στην Χώρα, με την ξαδέλφη μου να κάνει κουλουράκια. Μμμ…