Πού πάει και γιατί είναι προβληματικό το αιολικό ρεύμα? Και γιατί δεν μπορείς να κατασκευάσεις μία ...βίδα από από πολλά αιολικά?

Αυτά μού τα ρώτησε άγνωστη σε μένα φίλη από το fb και είπα να τα απαντήσω εδώ.

Αντί εισαγωγής, να πω ότι αυτά είναι εξειδικευμένα τεχνικά θέματα και χρειάζονται λίγη υπομονή.  Ωστόσο, όλοι έχουμε δει ανεμογεννήτριες να γυρίζουν στον αέρα, και λογικά θα ρωτήσει κάποιος:  "μα γιατί λέει αυτός ότι κάνουν κακό στην ηλεκτροπαραγωγή", ή ότι δεν ηλεκτροδοτούν, ή ότι δεν μπορείς να ψήσεις ένα μπρίκι καφέ με αιολικά, ή γιατί δεν μπορείς να κατασκευάσεις 10 πόντους χάλκινο καλώδιο?  Πού δηλαδή πάει το αιολικό ρεύμα όταν φυσάει, και γιατί δεν είναι "καλό και χρήσιμο".

Ή απάντηση, δυστυχώς σε 6-7 παραγράφους,  είναι η εξής:

1)  Ένα δίκτυο χρειάζεται σταθερό και προβλέψιμο ρεύμα, και χρειάζεται περίπου όσο έχει ανάγκη το δίκτυο. Ούτε πολύ περισσότερο, ούτε πολύ λιγότερο. Η ζήτηση σε ένα δίκτυο είναι περίπου γνωστή και δεδομένη και καλύπτεται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που παράγουν ρεύμα, όταν, όπως και όσο τους ζητήσουμε. Περισσότερο την μέρα από ότι την νύχτα, λιγότερο τα Σαββατοκύριακα. Το ρεύμα από αυτές τις συμβατικές μονάδες είναι "κατανεμόμενο", ή "dispatchable".  Το έχουμε όταν το θέλουμε. Οι λεγόμενες "μονάδες βάσης" παράγουν αυτό που ξέρουμε ότι θέλουμε, σταθερά σε ένα 24ωρο, και οι μονάδες αιχμής, παράγουν αυτό που χρειαζόμαστε τα βράδια ή τα μεσημέρια του καλοκαιριού. Εάν δεν φτάνει η παραγωγή μας και κάποια εισαγωγή, θα έχουμε κάποια μορφή ελεγχόμενου ή μη blackout.  Η παραγωγή πρέπει να είναι ίση με την ζήτηση.

2) Εάν φυσούσε σταθερά και στρωτά, όταν χρειαζόμαστε ρεύμα, και εάν δεν φυσούσε όταν δεν θέλουμε ρεύμα, όλα θα ήταν καλά. Δυστυχώς αυτό δεν συμβαίνει. Συχνά δεν φυσάει όταν χρειαζόμαστε ρεύμα, και, ακόμα πιο δύσκολο, φυσάει όταν δεν χρειαζόμαστε το ρεύμα!  Και ο αέρας δεν είναι προβλέψιμος όπως ο ήλιος, πότε φυσάει, πότε όχι, πότε με ριπές, πότε στρωτά.  Άλλο το μελτέμι, άλλο το μπουρίνι.  Ο αέρας είναι "στοχαστικός", δηλαδή μεταβλητός, τυχαίος και  κουτουρού.   Και, μην το ξεχνάτε, το ρεύμα δεν αποθηκεύεται, όχι σε ποσότητες δικτύου, όχι οικονομικά, και ποτέ για να καλύψει περιόδους είτε πολύ αέρα, είτε άπνοιας. Η λεγόμενη αποθήκευση ρεύματος με αντλησιοταμίευση, είναι από ειδική περίπτωση έως σκέτη απάτη για μεγιστοποίηση επιδοτήσεων, αλλά αυτό δεν είναι του παρόντος.  Του παρόντος είναι ότι όσο ανεβοκατεβαίνει ο αέρας, τόσο πρέπει ο διαχειριστής του δικτύου να κάνει ασκήσεις για να έχει την προσφορά ίση με την ζήτηση. Η εικόνα αριστερά, είναι από παρουσίαση που έκανα στην Λακωνία.

Οι ασκήσεις του διαχειριστή δικτύου είναι η απάντηση του "πού πάει το αιολικό ρεύμα" και είναι  οι εξής:

3) Όταν φυσάει πολύ και η ζήτηση είναι πεσμένη, μειώνει την ηλεκτροπαραγωγή από συμβατικές μονάδες. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τις σβήνει. Απεναντίας. Η μεταβλητότητα του αέρα αυξάνει τις ανάγκες για κάτι που λέγεται "θερμή εφεδρεία" και "στρεφόμενη αδράνεια":  Συμβατικές που δουλεύουν είτε σε ρελαντί, είτε κανονικά, για κάθε ενδεχόμενο. Θα ξέρετε, βέβαια, ότι ένα αυτοκίνητο σε κίνηση πόλης καίει περισσότερο από ένα αυτοκίνητο σε αυτοκινητόδρομο. Η μεταβλητότητα των συμβατικών μονάδων, λόγω ΑΠΕ, έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνει την κατανάλωση καυσίμων, περισσότερο από όσο αντιστοιχούν στο ρεύμα που "ενέχυσαν" τα αιολικά. Η εικόνα αριστερά είναι από Γερμανικά στοιχεία, από παρουσίαση που έκανα στο Ευγενίδειο.

4) Μια ακριβή παρενέργεια της μεταβλητής λειτουργίας είναι ότι οι συμβατικές μονάδες γίνονται αντιοικονομικές και ζημιογόνες και μη βιώσιμες, και ή επιδοτούνται ή κλείνουν. Μην χαίρεστε: α) την πρόσθετη επιδότηση την πληρώνετε εσείς, πχ στους αεριάδες μας (οι περισσότεροι είναι και αιολικοί, δηλαδή διπλοεπιδοτούνται)  και β) εάν κλείσουν δεν θα έχετε και ρεύμα, αφού οι ΑΠΕ δεν τις υποκαθιστούν και τις χρειάζονται σε παράλληλη λειτουργία!

5) Εάν φυσάει τόσο που να μην μπορεί να το καλύψει με μείωση άλλων μονάδων, τότε αναγκαστικά, αν μπορεί, ψάχνει για γείτονες να "εξάγει" το ρεύμα.  Το στοχαστικό κουτουρού ρεύμα δεν αρέσει σε κανέναν. Οι μόνοι γείτονες που μπορούν να το ανεχθούν είναι αυτοί με περισσευούμενα υδροηλεκτρικά. Πχ η Νορβηγία (για την πολύ μικρότερη Δανία), ή η Αυστρία συν η Ελβετία και η Γαλλία για την Γερμανία.  Γείτονες χωρίς υδροηλεκτρικά δεν θέλουν περισσευούμενο αιολικό ρεύμα ιδίως όταν δεν είναι ασήμαντο ποσοστό. Και ή διαμαρτύρονται, ή το μπλοκάρουν με κάτι που λέγεται "μετασχηματιστές μετατόπισης φάσης" στα σύνορα! Ή όπως στην περίπτωση της Ιταλίας με εμάς, απλά βγάζουν εκτός την διασύνδεση!  Η εικόνα είναι από την ίδια παρουσίαση.

6) Όταν ο διαχειριστής δεν μπορεί πλέον ούτε να κόψει συμβατικές μονάδες, ούτε να απορρίψει σε γείτονες τότε αναγκαστικά βγάζει εκτός τα αιολικά (αλλά πληρώνει τους αιολικούς που συνήθως και σκούζουν και έχουν γράψει νόμους υπέρ αυτών).  Ή (ακούγεται) ο διαχειριστής χρησιμοποιεί "δυναμικές αντιστάσεις" για να πετάει το αιολικό ρεύμα.  Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα στο πώς χρησιμοποιείται η αντλησιοταμίευση στο El Hierro:  Σαν δυναμική αντίσταση, πετάνε το μεταβλητό κομμάτι του αιολικού ρεύματος.

Τώρα ξέρετε "πού πάει το αιολικό ρεύμα":  Ένα ποσοστό (που καλύπτεται από μεταβλητή λειτουργία άλλων μονάδων) πάει στο δίκτυο (στην Γερμανία είναι μεταξύ 4 και 6% της ζήτησης).  Ένα ποσοστό "απορρίπτεται" ή "εξάγεται" σε γείτονες με υδροηλεκτρικά, εάν υπάρχουν. Κάποιο ποσοστό πετιέται, ή απλά πληρώνεται χωρίς να παραλαμβάνεται.

Τα αποτελέσματα είναι (μετρημένα και ελεγμένα) ότι

• δεν μειώνεται η συνολική χρήση καυσίμων,
• δεν μειώνονται οι εκπομπές CO2 (όχι από τις ΑΠΕ, αλλά η ύφεση κάνει θαύματα)
• δεν μειώνεται ο αριθμός των συμβατικών μονάδων
• αναγκαζόμαστε να καίμε ακριβό αέριο που δεν έχουμε
• διπλασιάζεται η τιμή του ρεύματος για τους καταναλωτές με ό,τι συνέπεια έχει αυτό στις τσέπες του καθενός, στην βιωσιμότητα της βιομηχανίας, και στην όποια Εθνική Οικονομία.

Και επειδή οι παπαγάλοι θα σας πουν "μα βάζουν οι ξένοι", να τους πείτε ότι οι μόνοι που βάζουν είναι αυτοί που εξάγουν ανεμογεννήτριες. Οι "ξένοι" ηλεκτροδοτούνται από πυρηνικά, κάρβουνο, λιγνίτη και μεγάλα υδροηλεκτρικά.

Οι παπαγάλοι θα σας πουν για τους καρκίνους στην Πτολεμαΐδα. Η απάντηση είναι "βρε παπαγάλε, όλα τα 2000 αιολικά μεγαβάτ που ήδη έχουμε και άλλα τόσα, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν ούτε μία ταπεινή λιγνιτική μονάδα. Και δεν έχουν εξοικονομήσει ούτε ένα κιλό λιγνίτη!

Τέλος... Για να φτιάξετε 10 πόντους καλώδιο, θέλετε χαλκό ή αλουμίνιο. Ξεκινάτε από εξόρυξη. Σκάβετε, μεταφέρετε, ψήνετε, ξαναμεταφέρετε, λιώνετε, ψήνετε, μεταφέρετε. Διέλαση, τύλιγμα ξετύλιγμα, τύλιγμα, μονωτικά, κι άλλα ψησίματα , τύλιγμα, ξετύλιγμα. Δεν υπάρχει καμία διαδικασία που να ανέχεται μεταβλητό ή ασταθές ρεύμα... Φαντάσου να σου κοπεί το ρεύμα όταν έχεις μέταλλο σε φούρνο... Σκεφτείτε... Το λεγόμενο "ενεργειακό περιεχόμενο" δεν έχει σχέση με το πώς κατασκευάζεται κάτι...

Τώρα, μπορώ να βάλω παραπομπές για κάθε ισχυρισμό, αλλά θα χαθείτε. Κρατείστε μόνο την περίληψη. Πού πάει το αιολικό ρεύμα και γιατί όλα τα αιολικά του κόσμου δεν μπορούν να κατασκευάσουν ένα αιολικό.  Αφού σάς λένε για αειφορίες και πράσινα άλογα.